VBZE433
Uzman Yetiştirici
Genel:
Çoklu takım ile üretim yapan kişilerin en büyük kabuslarından biri de en son sıralarda yumurtadan çıkan yavruların ezilerek ölmesi yada yeterince beslenemeyip kavruk ve çelimsiz (yanık) kalmasıdır çünkü yavruların iyi beslenmesi seslerini duyurabilmeleri kadar dişinin dikkati ve özeni ile doğru orantılıdır. Büyük kardeşler genelde hem daha önce anneye uzanır ve beslenir hem de daha fazla sesini duyurarak öncelik alabilirler. En ufaklar ise büyük kardeşlerin ayakları altında çoğu zaman ya mağdur olur yada beslenme hengamesinde maalesef ezilebilir.
Neden Boylama Yapıyoruz? :
1. Yavrular yumurtadan idealde ikişer gün ara ile çıktıklarında sekiz yumurta yapan bir takımın ilk çıkan yavrusu ile 7nci yavru arasında tam 12 gün, 8nci yavru ile 14 gün fark olur ki büyük kardeşler istem dışı en ufak kardeşlerini ezebilir. Bu şekilde 10 takımınız olsa her kuluçkada 10 ila 20 arası yavruyu kaybetme riski oluşabilir. Bazı dişiler buna izin vermez ancak en ufak yavruların ezilmesi çok yaygındır. Bu risk dolu yumurta sayısı arttıkça kendini bariz gösterir.
2. Bazı takımlar çok istenen seviyede iyi bakıcı özelliği taşımayabilirler. Bazen yavru bakma kapasiteleri düşük olabildiği gibi belli sayıdaki kuşa bakabilecek güçte damızlık kuşlar da olabilirler.
3. Bazı takımlar kısa sürede tekrar kızışır ve yavruların tüm sürecini idare edemeden ve hatta yavrular yeme düşmeden tekrar çiftleşip yeni kuluçkaya hazırlanmak isterler.
4. Her şeye rağmen boylamada asıl amaç eşit büyüklükteki kuşları bir araya getirerek aynı süreçte birbirlerine zarar vermeden büyümelerini sağlayarak yavru kaybının (ezilme, aç kalma vb. sağlıksız veya ölümlü durumların) önüne geçmektir.
Ne Yapmalıyız? :
* Takımları mümkünse eş zamanda eşlemeli ve yakın zamanlarda kuluçkaya başlamalarını hedeflemeliyiz.
* Öncelikle her takımı çok iyi gözlemleyerek kapasitelerini iyi tanımalı ve kuluçkaya ait yumurta kayıtlarını çok iyi tutmalıyız.
* Yakın zamanlı kuluçkalar mümkün oldu ise ilk yavrular çıkmaya başladıktan yaklaşık 8-10 gün sonunda yavru boyutlarına bakarak hangi takım(lar)da en ufak boyuttaki yavruları toplayacağımıza karar vermeliyiz.
* Takımların yumurta sayıları, iyi bakıcı olup çok kuş bakabilme kabiliyetleri, takımların kaçıncı kuluçkası olduğu ve yorgunluk durumları ile çabuk kızışıp yavrulara bakımı kesme gibi ihtimallerine göre yakın boylardaki yavruları huyunu suyunu bildiğimiz takımlarda toplayabiliriz.
* Tüylenen kuşları anne babaları ayırt etmeye başladığından kuşlar renk ayırt edici tüylere kavuşmadan bu işlem yapılırsa iyi olur.
* Bu işlemler teker teker sabırla ve sakin biçimde yapılmalıdır. Amaç son yavruları kurtarmak olduğundan mümkünse ilgili takımın yavru bütünlüğü çok bozulmadan ve yavruları karman çorman etmeden bu sistem işletilirse yavru karışıklığı da engellenebilir.
* Yavru kaydırması yaptığınızda takımların kabullenme durumları da mutlaka iyi gözlemlenmelidir. Dişi yavruyu hemen kanat altına alıyorsa bu iyiye işaret sayılır.
* İlgili takıma ait olamayacak kadar farklı nitelikli ufak yavruları kaydırma / boylama yapar isek yavrular tüylendiğinde ayırt etme imkanımız o kadar fazla olur. Örnek: beyaz tabanlı takımın altına ino (albino, lutino, fallow) özellikli yavruların konması.
* Bazen takımlar kuluçkalarına fasılalar ile başladığında boyut farkları çok olabilir. O zaman iri kuşları tam tüylenmeden bir/iki takıma orta büyüklüktekiler bir/iki takıma ve en ufakları da aynı şekilde bir kaç takımda boylamak gerekebilir. Böyle durumlarda farklı renk kardeş bilezikleri kullanılırsa çok yararlı olur.
* Çok dağıtık boylamalarda ileride yavruları ayırt edebilmek için renk ihtimaline göre uyumsuz olacak dağıtım yapma, kıstırmalı metal/plastik kardeş bilezikleri takma ve kuşun türünden de kolaylıkla ayırt edilecek dağıtımlar yapma gibi seçenekler de kullanılmalıdır.
Sonuç :
Boylama yapmak biraz tecrübe işidir ve rast gele yapılmamalıdır. Doğru uygulanırsa üretimde ciddi faydalar elde edilebilir. Bunun için güzel planlama yapılmalı ve geç kalınmamalıdır. Yumurta ve yavru kaydırma ile boylama aynı değildir. Ne yaptığımızı bilerek uygularsak yanlışlıkla kardeş eşlemelerinin de önüne geçilebilir ancak yavruların karışma riski fazladır. Asıl amaç olan yakın boyuttaki kuşların bir araya getirilerek en son yavruların zarar görmeden kurtarılması ana hedefimiz olmalıdır. Olmazsa olmaz değildir ancak fayda mahsurları göz önüne alınarak risk yönetimi yapılabilir.
Böylesine bir tekniğin var olduğunu bilmek bile bazen komşudaki yuvalıklara en ufak yavru kuşlarınızı ödünç vererek hayatlarını kurtarmanızı sağlayabilir.
Not: Alıntı değildir. Kişisel tecrübelerim ışığında kaleme alınmıştır. Eksik yada hatalı yönler sizler tarafından tamamlanırsa hepimize faydalı olacaktır.
Çoklu takım ile üretim yapan kişilerin en büyük kabuslarından biri de en son sıralarda yumurtadan çıkan yavruların ezilerek ölmesi yada yeterince beslenemeyip kavruk ve çelimsiz (yanık) kalmasıdır çünkü yavruların iyi beslenmesi seslerini duyurabilmeleri kadar dişinin dikkati ve özeni ile doğru orantılıdır. Büyük kardeşler genelde hem daha önce anneye uzanır ve beslenir hem de daha fazla sesini duyurarak öncelik alabilirler. En ufaklar ise büyük kardeşlerin ayakları altında çoğu zaman ya mağdur olur yada beslenme hengamesinde maalesef ezilebilir.
Neden Boylama Yapıyoruz? :
1. Yavrular yumurtadan idealde ikişer gün ara ile çıktıklarında sekiz yumurta yapan bir takımın ilk çıkan yavrusu ile 7nci yavru arasında tam 12 gün, 8nci yavru ile 14 gün fark olur ki büyük kardeşler istem dışı en ufak kardeşlerini ezebilir. Bu şekilde 10 takımınız olsa her kuluçkada 10 ila 20 arası yavruyu kaybetme riski oluşabilir. Bazı dişiler buna izin vermez ancak en ufak yavruların ezilmesi çok yaygındır. Bu risk dolu yumurta sayısı arttıkça kendini bariz gösterir.2. Bazı takımlar çok istenen seviyede iyi bakıcı özelliği taşımayabilirler. Bazen yavru bakma kapasiteleri düşük olabildiği gibi belli sayıdaki kuşa bakabilecek güçte damızlık kuşlar da olabilirler.
3. Bazı takımlar kısa sürede tekrar kızışır ve yavruların tüm sürecini idare edemeden ve hatta yavrular yeme düşmeden tekrar çiftleşip yeni kuluçkaya hazırlanmak isterler.
4. Her şeye rağmen boylamada asıl amaç eşit büyüklükteki kuşları bir araya getirerek aynı süreçte birbirlerine zarar vermeden büyümelerini sağlayarak yavru kaybının (ezilme, aç kalma vb. sağlıksız veya ölümlü durumların) önüne geçmektir.
Ne Yapmalıyız? :
* Takımları mümkünse eş zamanda eşlemeli ve yakın zamanlarda kuluçkaya başlamalarını hedeflemeliyiz.* Öncelikle her takımı çok iyi gözlemleyerek kapasitelerini iyi tanımalı ve kuluçkaya ait yumurta kayıtlarını çok iyi tutmalıyız.
* Yakın zamanlı kuluçkalar mümkün oldu ise ilk yavrular çıkmaya başladıktan yaklaşık 8-10 gün sonunda yavru boyutlarına bakarak hangi takım(lar)da en ufak boyuttaki yavruları toplayacağımıza karar vermeliyiz.
* Takımların yumurta sayıları, iyi bakıcı olup çok kuş bakabilme kabiliyetleri, takımların kaçıncı kuluçkası olduğu ve yorgunluk durumları ile çabuk kızışıp yavrulara bakımı kesme gibi ihtimallerine göre yakın boylardaki yavruları huyunu suyunu bildiğimiz takımlarda toplayabiliriz.
* Tüylenen kuşları anne babaları ayırt etmeye başladığından kuşlar renk ayırt edici tüylere kavuşmadan bu işlem yapılırsa iyi olur.
* Bu işlemler teker teker sabırla ve sakin biçimde yapılmalıdır. Amaç son yavruları kurtarmak olduğundan mümkünse ilgili takımın yavru bütünlüğü çok bozulmadan ve yavruları karman çorman etmeden bu sistem işletilirse yavru karışıklığı da engellenebilir.
* Yavru kaydırması yaptığınızda takımların kabullenme durumları da mutlaka iyi gözlemlenmelidir. Dişi yavruyu hemen kanat altına alıyorsa bu iyiye işaret sayılır.
* İlgili takıma ait olamayacak kadar farklı nitelikli ufak yavruları kaydırma / boylama yapar isek yavrular tüylendiğinde ayırt etme imkanımız o kadar fazla olur. Örnek: beyaz tabanlı takımın altına ino (albino, lutino, fallow) özellikli yavruların konması.
* Bazen takımlar kuluçkalarına fasılalar ile başladığında boyut farkları çok olabilir. O zaman iri kuşları tam tüylenmeden bir/iki takıma orta büyüklüktekiler bir/iki takıma ve en ufakları da aynı şekilde bir kaç takımda boylamak gerekebilir. Böyle durumlarda farklı renk kardeş bilezikleri kullanılırsa çok yararlı olur.
* Çok dağıtık boylamalarda ileride yavruları ayırt edebilmek için renk ihtimaline göre uyumsuz olacak dağıtım yapma, kıstırmalı metal/plastik kardeş bilezikleri takma ve kuşun türünden de kolaylıkla ayırt edilecek dağıtımlar yapma gibi seçenekler de kullanılmalıdır.
Sonuç :
Boylama yapmak biraz tecrübe işidir ve rast gele yapılmamalıdır. Doğru uygulanırsa üretimde ciddi faydalar elde edilebilir. Bunun için güzel planlama yapılmalı ve geç kalınmamalıdır. Yumurta ve yavru kaydırma ile boylama aynı değildir. Ne yaptığımızı bilerek uygularsak yanlışlıkla kardeş eşlemelerinin de önüne geçilebilir ancak yavruların karışma riski fazladır. Asıl amaç olan yakın boyuttaki kuşların bir araya getirilerek en son yavruların zarar görmeden kurtarılması ana hedefimiz olmalıdır. Olmazsa olmaz değildir ancak fayda mahsurları göz önüne alınarak risk yönetimi yapılabilir. Böylesine bir tekniğin var olduğunu bilmek bile bazen komşudaki yuvalıklara en ufak yavru kuşlarınızı ödünç vererek hayatlarını kurtarmanızı sağlayabilir.
Not: Alıntı değildir. Kişisel tecrübelerim ışığında kaleme alınmıştır. Eksik yada hatalı yönler sizler tarafından tamamlanırsa hepimize faydalı olacaktır.
Son düzenleme:
