Çoğunlukla genç piliçlerde 4-10 haftalık olmak üzere ergin tavuklarda da rastlanan, Gram (-) bir bakteri olan E. coli’nin neden olduğu bir enfeksiyondur. Hastalığa neden olan etkeni sağlıklı tavukların sindirim sistemi doğal florasında her zaman bulunur, fakat patojen değildir. Stres durumlarında ve bağışıklığın zayıflamasına neden olan hastalık durumlarında sekonder enfeksiyonlar meydana getirerek ortaya çıkarlar. Viral enfeksiyonların paralelinde çoğu zaman hastalığın seyirini şiddetlendiren fırsatçı bir etken olarak bilinir. Ölüm oranı % 20-40 a ulaşabilir.
BULAŞMA: Horizontal yolla (Etkenle bulaşık dışkı, yem ve su ) bulaşma görüldüğü gibi Vertikal yolla da (Yumurtalık veya yumurta kanalındaki enfeksiyonlar sırasında yumurta yolu ile damızlıklardan civcive geçerek) bulaşma şekillenmektedir. Embriyolu Yumurtaların Kuluçkaya getirilmeden önce Damızlık işletmelerinde çok iyi fumige edilmesi ve özellikle kirli ve yer yumurtalarının selekte edilmesi gerekmektedir. Kuluçka makinelerinde etkenle bulaşık kirli yumurtalar embriyo ölümlerine neden olmaktadır.
Herhangi bir sebeple hayvanların bağışıklığının düşmesi sonucu, normal florada bulunan E. coli patojen hale gelir ve vücutta lokalize olduğu yerlere bağlı olarak klinik belirtiler görülür. Patojen E. coli; özellikle solunum yollarında, hava keselerinde, karın boşluğunda (peritonitis), sindirim kanalında (enteritis), yumurta kanalında (salphingitis), embriyoda, eklemlerde (arthritis) ve günlük civcivlerde göbek bağında (omphalitis) lokalize olabilir. Aynı zamanda, etken kana karışarak Koliseptisemi’ye neden olur.
KLİNİK BULGULAR: İştahsızlık, durgunluk, zayıflama, çok su tüketme, tüylerde kabarma, ibiklerde ve sakallarda morarma, yeşil ishal, bacak eklemlerinde ödem ve dolayısıyla, hayvanlarda verim kaybı görülür.
OTOPSİ BULGULARI: Nekropside, makroskobik olarak göze çarpan ilk bulgu, karaciğer ve dalakta büyüme, hava temasıyla oluşan yeşilimsi görüntü ve üzerlerinde nekrotik odaklar, kalp üzerinde nekrotik odaklar, perikarditis, hava kesesinde yangı, peritonitis, bağırsak içeriğinde yeşilimsi görüntü, uterusta ödem görülür.
AYIRICI TANI: Kolera, tifo, paratifo ve koksidiyoz hastalıkları ile karışabilir. Kesin teşhis için etkeni laboratuarda izole edip, tanımlamak gerekir.
TEDAVİ: Antibiyogram test sonuçlarına göre enrofloxacine, CTC, OTC, sülfanomid ve türevleri, amoxiciline, florfenicol vs. antibiyotikler vitaminler, sularına ve yemlerine ilave edilerek uygulanır.
KORUMA: Günümüzde geliştirilmiş çok iyi immun yanıt veren canlı aşıları mevcuttur ve iyi bir koruyucudur. Özellikle rezidü riskini bertaraf edebilmemiz yönünden de önemli bir kazanımdır. Böyle olmakla birlikte genel koruma önlemleri alınmalı ve kesinlikle bundan ödün verilmemelidir. Kuluçka makineleri yumurta konmadan önce dezenfekte edilmeli, kirli ve pis yumurtalar temizlenmeli ve fumige edilmeli, ana makineleri ve civciv büyütme makineleri temiz olmalı, yumurta toplama kapları, muhafaza ve depolama yerleri, civciv kutu ve kapları temiz olmalıdır. Ayrıca gerek et ve gerekse yumurta yönlü ticari sürülerde maximum hijyen sağlanarak üretim yapılmalıdır.
BULAŞMA: Horizontal yolla (Etkenle bulaşık dışkı, yem ve su ) bulaşma görüldüğü gibi Vertikal yolla da (Yumurtalık veya yumurta kanalındaki enfeksiyonlar sırasında yumurta yolu ile damızlıklardan civcive geçerek) bulaşma şekillenmektedir. Embriyolu Yumurtaların Kuluçkaya getirilmeden önce Damızlık işletmelerinde çok iyi fumige edilmesi ve özellikle kirli ve yer yumurtalarının selekte edilmesi gerekmektedir. Kuluçka makinelerinde etkenle bulaşık kirli yumurtalar embriyo ölümlerine neden olmaktadır.
Herhangi bir sebeple hayvanların bağışıklığının düşmesi sonucu, normal florada bulunan E. coli patojen hale gelir ve vücutta lokalize olduğu yerlere bağlı olarak klinik belirtiler görülür. Patojen E. coli; özellikle solunum yollarında, hava keselerinde, karın boşluğunda (peritonitis), sindirim kanalında (enteritis), yumurta kanalında (salphingitis), embriyoda, eklemlerde (arthritis) ve günlük civcivlerde göbek bağında (omphalitis) lokalize olabilir. Aynı zamanda, etken kana karışarak Koliseptisemi’ye neden olur.
KLİNİK BULGULAR: İştahsızlık, durgunluk, zayıflama, çok su tüketme, tüylerde kabarma, ibiklerde ve sakallarda morarma, yeşil ishal, bacak eklemlerinde ödem ve dolayısıyla, hayvanlarda verim kaybı görülür.
OTOPSİ BULGULARI: Nekropside, makroskobik olarak göze çarpan ilk bulgu, karaciğer ve dalakta büyüme, hava temasıyla oluşan yeşilimsi görüntü ve üzerlerinde nekrotik odaklar, kalp üzerinde nekrotik odaklar, perikarditis, hava kesesinde yangı, peritonitis, bağırsak içeriğinde yeşilimsi görüntü, uterusta ödem görülür.
AYIRICI TANI: Kolera, tifo, paratifo ve koksidiyoz hastalıkları ile karışabilir. Kesin teşhis için etkeni laboratuarda izole edip, tanımlamak gerekir.
TEDAVİ: Antibiyogram test sonuçlarına göre enrofloxacine, CTC, OTC, sülfanomid ve türevleri, amoxiciline, florfenicol vs. antibiyotikler vitaminler, sularına ve yemlerine ilave edilerek uygulanır.
KORUMA: Günümüzde geliştirilmiş çok iyi immun yanıt veren canlı aşıları mevcuttur ve iyi bir koruyucudur. Özellikle rezidü riskini bertaraf edebilmemiz yönünden de önemli bir kazanımdır. Böyle olmakla birlikte genel koruma önlemleri alınmalı ve kesinlikle bundan ödün verilmemelidir. Kuluçka makineleri yumurta konmadan önce dezenfekte edilmeli, kirli ve pis yumurtalar temizlenmeli ve fumige edilmeli, ana makineleri ve civciv büyütme makineleri temiz olmalı, yumurta toplama kapları, muhafaza ve depolama yerleri, civciv kutu ve kapları temiz olmalıdır. Ayrıca gerek et ve gerekse yumurta yönlü ticari sürülerde maximum hijyen sağlanarak üretim yapılmalıdır.
