Kuşlar Neden Tüylerini Yolar?
Tüy yolma davranışı, evcil kuşlarda görülen ve uygun rehberlikle çözülebilen yaygın ve çoğu zaman sinir bozucu bir sorundur. Tüy yolma/kopartma durumu kuşlarda estetik bir kusura neden olur, kuşun kendini sıcak ve kuru tutma yeteneğini azaltır, ayrıca cilt enfeksiyonlarına veya daha ciddi komplikasyonlara yol açabilir.
Kuşlar Neden Tüylerini Koparır veya Yolarlar?
Tüy yolma, bir kuşun kendisi veya diğer kuşların tüylerine zarar vermesi durumunda meydana gelir. Genellikle tüylere zarar veren davranıştan (kuşun sadece tüylerini çiğneyebileceği davranış) daha ciddi bir biçime doğru ilerleyerek kuşun cildine zarar vermesine neden olur. Bazen bir kuş, arkadaşının tüylerine ve/veya derisine de zarar verebilir. Tüy hasarı/yolma, kuşun gagasının ulaşabildiği her yerde meydana gelebilir ancak en yaygın olarak göğüs ve boynu etkiler.Tüy yolma çeşitli nedenlerle ortaya çıkabilir lakin bunların hepsi iki ana kategoriye göre sınıflandırılır: tıbbi ve davranışsal.
Tüy yolmanın tıbbi nedenleri deride ve tüylerle veya diğer hastalıklardan kaynaklanan stres sebebiyle ilgili olabilir. Tüy yolmanın tıbbi nedenleri arasında yetersiz beslenme, toksinlere maruz kalma, enfeksiyon (bakteriyel, viral veya mantar kaynaklı olabilir), parazitler veya diğer hastalıklar yer alır. Kuş veterineriniz, tüy yolmanın tıbbi nedenlerini bulabilmek için tam bir fiziksel muayene yapmak ve/veya laboratuvar testleri yapmak isteyecektir. İstemez ise ısrarcı olunmalıdır. Tüy yolmanın tıbbi bir nedeni tespit edilemiyorsa, tüy yolma büyük olasılıkla davranışsal nedenlerden kaynaklanıyordur.
Tüy yolmanın davranışsal nedenleri arasında, uyarılma eksikliği ("sessiz, ilgisiz ortamda yaşaması, can sıkıntısı"), uyku eksiklikleri ve cinsel yönden hayal kırıklığı gibi çeşitli kaynaklardan gelen stres durumu bulunabilir. Sıkıntı, uygun oyuncakların bulunmamasından, yeterli yiyecek arama fırsatının bulunmamasından veya diğer bireylerle (insan veya kuş) yeterli etkileşimin bulunmamasından kaynaklanabilir. Stres etkenleri arasında evdeki diğer evcil hayvanlar, insanlardan korkma ve istenmeyen ilgi, yüksek sesler, hava koşullarındaki değişiklikler, evde yeni insanların daha fazla ilgi görmesi veya diğer çevresel faktörler sayılabilir. Davranışsal nedenlerden kaynaklanan stresin tıbbi rahatsızlıklara yol açabileceğini unutmayın!
Tüy Yolma Sorununa Nasıl Müdahale Edebilirim?
Bu başlığa gelmeden önce genel olarak durumunu bakımınıza göre değerlendirmelisiniz. İlk aşamada elbette ki beslenme, diyet dengesi gelmektedir. Dengeli bir diyet, kuş yetiştiriciliğinin en önemli bileşenlerinden biridir ve yetersiz beslenmeden kaynaklanan stres, tüy yolmanın bir nedeni olabilir.Uykucu Canlılar Beslediğinizi Unutmayın!!!
Kanatlılar her gece 10-12 saat kesintisiz uyumasına izin verilmesi en uygunudur. Bu nedenle kafesin ev içindeki konumu ve bu uyku şartının sağlanması önemli bir unsurdur.
Geceleri kafesin üzerinin kapatılması ideal dinlenmeyi sağlayamayabilir, ayrıca stres kaynağı da oluşturabilir. Sıcak havalarda da bu yöntem kullanışlı değildir. Bu nedenle kuşun yeterli dinlenmeyi sağlaması için ayrı bir karanlık oda gerekebilir. Kuşlar sabit bir uyku programını tercih eder, bu nedenle zamanlayıcılar kuşunuzun her gece aynı saatte optimum uyku almasını sağlamaya yardımcı olabilir. Bir zamanlayıcıya sahip değilseniz gün ağarmasıyla kuşların uyku saatinin geldiğini bilmeniz ve buna göre davranmanız gereklidir.
Banyo yapabileceği imkanları ona sunmanız tüy sağlığı ve stres azaltması için bir diğer unsurdur.
Üstte belirtiklerimizin uygulanması dahil stres azaltmak amaçlı yöntemler denemeniz kuş sağlığı ve tüyleri için iyi olacaktır.
Kuşunuzun bulunduğu ortamda stresine neden olabilecek şeyleri belirlemeye çalışın. Ne kadar az stres, o kadar iyi, neşeli, sağlıklı kuşlar demek!
Kuşlarınıza uğraşacakları, zekalarını kullanabilecekleri bir şeyler sunun!
Kuşlar son derece zekidir ve gün boyunca zihinsel uyarılmaya ihtiyaç duyarlar. Kuşunuzun kafesinde görünüşte yeterli sayıda oyuncak olsa bile, oyuncakları en az haftada bir kez değiştirmek, oyuncakların daha ilgi çekici olmasını sağlayacaktır ve kuşun sıkılmasını önleyecektir. Kuşunuzun özellikle sevdiği bir oyuncağı varsa onu kaldırmanın veya hareket ettirmenin de stresli olabileceğini unutmayın; bu nedenle bu stres kaynağına dikkat edin.
Kuşunuzun oyuncakla daha yakın etkileşimini gerektiren daha karmaşık oyuncaklar şiddetle tavsiye edilir. Yiyecek bulma oyuncakları, kuşunuzun içindeki ikramları alabilmesi için bir süre oyuncak üzerinde yoğunlaşmasına olanak tanır. Kuşlar yiyecek aramayı severler, bu nedenle tabaklarda serbest beslenmeye alternatif yöntemler üretmeyi de denemeyi ihmal etmeyelim.
Uzun süre evde kimsenin olmadığı günlerde açık bırakılan bir televizyon veya radyo biraz eğlence sağlayabilir. Eğer kuşunuz size veya evdeki insanlara özellikle bağlıysa, ayrılırken kendinizin veya ailenizin video veya ses kayıtlarını oynatmak kuşunuzu rahatlatabilir. Pencere kenarına yerleştirmek de günlük hayatı daha ilginç hale getirebilir, ancak stres yaratan faktörlerin (pencereden bakan şahinin veya kedinin olması) dışarıda olmamasına özellikle dikkat edilmelidir. Bulacağınız birbirinden farklı stratejileri farklı günlerde kullanmak da işleri karmaşıklaştırmaya yardımcı olacaktır. Ayrıca, evdeyken kuşunuzla etkileşime daha fazla zaman ayırmaya çalışın; insanlarla etkileşim, kuşlar için en iyi eğlence biçimlerinden biridir!
Cinsel beklentilerini azaltmayı denemek!
Bu durum, tüy yolmanın daha az yaygın bir nedenidir ancak bir kuşun doğal çiftleşme eğilimi bastırıldığında ortaya çıkabilir. Kuşlar genellikle bakıcılarını kuş sürülerinin bir parçası olarak görürler ve bir eş seçmeye karar verdiklerinde bu genellikle bir insandır, bakıcısıdır.
Başka insanlarla vakit geçirmeyi seçtiğimizde bu durum, kuşlarımız için büyük hayal kırıklıklarına neden olabilir. Bazen bir kuşu üreme sürüsüne yerleştirmek tüy yolma sorununu çözebilir (eğer altta yatan neden cinsel hayal kırıklığıysa). Ancak davranışa başka faktörler (genetik yatkınlık dahil) neden olabileceği için bu kuşların çiftleştirilmesi önerilmez çünkü bu istenmeyen davranışı yavrularına aktarabilirler.
Tıbbi müdahale gerektiren davranışlar sergilemeye başladıklarında, özellikle kanamalı bir durum gözlemleniyorsa mutlaka veterinere danışılmalıdır ve gerekli önlemler alınmalıdır. Örneğin yoğun yolma eğilimine engel olunamıyorsanız ve sebebi bulunamıyorsa zaman kazanmak ve kendine zarar vermesini minimize etmek için yaşamını çok etkilemeyecek bir boyunluk veya kuş tasmaları takılabilir (tabi geçici süre).