Kuşlarda Beslenme Hastalıkları

Kullanıcı Değerlendirmesi
5.00 Oylama

Doğanay Y. 

Yönetici
iyikus.com Yetkilisi
Katılım
3 Tem 2017
Mesajlar
25,383
Çözümler
127
Yaş
33
Konum
Ankara

Kuşlarda Beslenme Hastalıkları

Kuşlar için doğru beslenme, tarihsel süreç içerisinde kuş veterinerleri, kuş yetiştiricileri için bir endişe kaynağı olmuştur ve olmaya devam etmektedir. Son yıllarda kuş beslenmesi büyük ölçüde iyileşmiş olsa da, beslenme hastalıkları evcil kuşlarda hala yaygındır. Formüle edilmiş diyetlerin ve elle besleme formüllerinin mevcudiyeti, kuşların beslenme sağlığını iyileştirmede çok önemli olmuştur, ancak birçok kuş hala yetersiz diyetlerle beslenmektedir.

Kuşlarda yetersiz beslenmenin en yaygın iki nedeni: kuşların ne yemek istediklerini seçmelerine (tohum / kabuklu yemiş ve pelet karışımları ya da sahibinin sağlıklı gördüğü sofralık yiyecekler) kendilerinden çok sahiplerinin karar vermesidir. Bu nedenle öncelikle kuşun hareketleri, en çok hangi tohumu tüketiyor ve sevmediklerini yemiyor bunlar not alınmalı ve karışımlar buna göre düzenlenmelidir. İkincisi ise sadece saf tohum ile beslenmeler bazı sorunlara neden olmaktadır. Pelet ve tohum karışımını beslemek de yaygındır, bu da seçici yemeye ve dolayısıyla yetersiz besin tüketimine neden olur.

Evcil kuşlarda görülen hastalıkların çoğu, yetersiz beslenmeye dayanmaktadır. Buna karaciğer hastalığı, böbrek yetmezliği, solunum yetmezliği, kas-iskelet sistemi hastalığı ve üreme sorunları da dahildir.

Obezite​

Kuşlarda obezite yaygındır. Yüksek yağlı diyetler (tohumlar, kuruyemişler ve birçok sofralık yiyecek), aşırı yiyecek bolluğu ve hareketsiz bir yaşam tarzı, obezleşmeye katkıda bulunan faktörlerdir. Obezite tipik olarak, vücut durumu veya omurga skoru 5 üzerinden 4 olan bir kuşun ideal ağırlığının % 20 üzerinde olması olarak tanımlanır. Galahlar, macaws, Amazon papağanları, muhabbet kuşları ve quaker papağanları obeziteye eğilimlidir. Klinik belirtiler belirgin olmayabilir ancak topallık (pododermatit ve / veya artrit) ve aşırı abdominal yağdan kaynaklanan solunum sorunları gözlemlenebilir.

Obez kuşlarda, porsiyon kontrolü yapılmalıdır. Örneğin muhabbet kuşlarının günlük maksimum tüketimi 2 çorba kaşığı yemdir. Bu oranlara dikkat edilmeli ve yağlı tohumlardan arındırılmalıdır. Ayrıca pelet yemlere geçilmesi de obez sorunları için etkili bir yoldur. Hareketi teşvik etmek için büyük kafesler ve ilgisini çekebilecek oyuncaklar sunulabilir. İp veya spiral halat tünelleri tırmanmayı ve dengeyi teşvik edecektir. Uçan kuşlar için bir salma ya da düzenli uçurulması gereklidir. Uçmayan kuşlar için merdiven çıkma veya yürüme teşvik edilmelidir. Obez kuşlar, artrit, yağlı karaciğer hastalığı (hepatik lipidoz), ateroskleroz ve kalp hastalığına daha yatkındır.

karacigery.jpg
Bir sultan papağanında yağlı karaciğer hastalığı (hepatik lipidoz) ve görünen büyük lezyonlar. *Dr. Louise Bauck​

A Vitamini Eksikliği​


A vitamini, kuş sağlığında önemli bir rol oynar ve sağlıklı bir bağışıklık sistemi için çok önemlidir. Hipovitaminoz A, ayaklarda hiperkeratozun yanı sıra orofarenks, koana, sinüsler, GI yolu, ürogenital dokunma, üreme sistemi ve üropigal bezde skuamöz epitel metaplazisine neden olur. Sadece tohumla beslenen ya da bir miktar tohum + pelet karışımıyla beslenen kuşlarda A vitamini eksikliği daha sık görülür. Bu ürünler ne yazık ki A vitamini açısından yetersizdir. Biliyorum yabancı terimler çok ama bir hastalık incelenme konusu olduğundan, farklı bir karşılığı yok ne yazık ki. Bu tip sorunların teşhisi için veterinere götürülmelidir.

Klinik belirtileri:
  • Burun akıntısı,
  • Hapşırma,
  • Periorbital şişlik,
  • Nefes darlığı,
  • Poliüri, polidipsi,
  • Düşük tüy kalitesi,
  • Tüy yolma ve anoreksidir.
    Kuşlarda, ağız, göz ve sinüslerin içinde ve çevresinde beyaz plaklar (hiperkeratoz) gelişebilir. Refrakter veya tekrarlayan kronik epitel koşullarında (örn. Pododermatit, sinüzit ve konjunktivit), genellikle A vitamini eksikliği birincil nedendir. Kötü beslenme düzeninde üreme hastalığı olan kuşlarda A vitamini yetersiz kabul edilmektedir.
Tedavisi zor değildir ama beslenme düzenini geliştirmek gerekir. A vitamini takviyeleri önerilir, kaliteli pelet yemler önerilir, ayrıca düzenli olarak yiyeceklerin üzerine spirolina gibi A vitamini yönünden zengin bu ürün eklenebilir. Tüm evcil kuşların diyetleri, A vitamini içeriği açısından değerlendirilmelidir.

İyot eksikliği:​

Çok sık gözlemlenmiyor fakat iyot önemli bir etken kuşların beslenmesinde. Kafes içerisine tuz kayaları eklenebilir ya da Lugol iyotu (1 damla / 250 mL içme suyuna) kullanılabilir.

Kalsiyum, Fosfor ve D Vitamini Dengesizlikleri:​

Tohum bazlı beslenmelerde kalsiyum, fosfor dengesizliği ve amino asit eksiklikleri gözlemlenir. Yine bu durum içinde ek önlemler almak gerekir.
Tercihen birçok büyük papağanlar tarafından seçilme eğiliminde olan ayçiçeği tohumları, kalsiyum bakımından düşük, esansiyel amino asitlerden yoksundur ve yağ oranı yüksektir. Aspir tohumu, sanılanın aksine aslında ayçiçeği tohumlarına göre yağ içeriği bakımından daha yüksektir ve ayrıca yetersiz amino asitler ve kalsiyum içerir.
Bu ürünlerin dengesi için takviyeler gereklidir.

Metabolik Kemik Hastalığı (Beslenme İkincil Hiperparatiroidizm):​

Çoğu tohumdaki kalsiyum / fosfor oranı zayıf olduğundan, tohum diyeti uygulayan kuşlar ciddi şekilde tükenir. Kalsiyum eksikliğinin yanı sıra evlerde beslenen kuşların D3 vitamini eksikliğide girince (gün ışığı yetersizliği) çıkılmaz bir hal alabiliyor. Genç kuşlarda, özellikle Afrika gri papağanlarında hipokalsemi, uzun kemiklerin ve omurların eğriliği ve deformasyonu ile birlikte osteodistrofi olarak ortaya çıkabilir. Afrika gri papağanları ayrıca hem hipokalsemi hem de hipovitaminoz D3 ile ilişkili bir akut hipokalsemi sendromuna eğilimlidir.

Klinik belirtiler arasında:
  • Zayıflık,
  • Ataksi,
  • Titreme,
  • Depresyon,
  • Nöbetler ve patolojik kırıklar bulunur.

    Bu sorunu yaşan kuşlar ürediğinde, yumurtalar genellikle ince kabukludur, yumurta üretimi ve kuluçka kabiliyeti azalır ve embriyonik ölüm meydana gelir. Kalsiyum eksikliği, yumurtlama, yumurta bağlama veya kloakal sarkmanın durmasına neden olabilir.
Tedavisi mümkündür. Destekleyici bakım, Kalsiyum + D vitamini takviyesi, ultraviyole ışık kullanımı ya da ara ara doğal güneş ışığına maruz kalma ya da kafes konumunu dengeli bir şekilde bu yöne ayarlamak gereklidir. İlk tedavi kalsiyum glukonattan (100 mg / kg, IM) ile başlanmalıdır.

D Vitamini Toksikozu:​

Aşırı oral kalsiyum alımı çoğu durumda klinik sorunlara neden olduğu düşünülmemektedir ama aşırı D vitamini alımı, böbrekler gibi dokularda zararlı kalsiyum birikimine neden olabilir. Takviyeler, özellikle hassas türlerde (örn. Macaws, muhabbet kuşları, kanaryalar) dikkatli kullanılmalıdır.
bozukgaga.jpg
D vitamini eksikliğinde oluşabilecek gaga modeli.​

Demir Depolama Hastalığı:​

Demir depolama hastalığı, karaciğerde aşırı demir birikimi ile ortaya çıkan hastalığı ifade eder. Karaciğerdeki demir seviyeleri arttıkça, hepatik lizozomlar hasar görür ve iyonik demir açığa çıkararak zarlara ve proteinlere oksidatif hasar verir. Demir depolama hastalığı mynahs ve tukanlarda ve cennet papağanları gibi kuşlarda yaygındır; ara sıra psittacine türlerinde, özellikle lorilerde gözlemlendiği rapor edilmiştir. Demir depolama hastalığı, aşırı demir alımı ile ilişkilidir. Bununla birlikte, benzer diyetlerle beslendiğinde tüm kuşlar bundan etkilenmez, stres veya bununla birlikte genetik faktörler de rol oynayabilir. Turunçgiller gibi C vitamini yönünden zengin bazı besinler diyetle alınan demir alımını artırır.

Klinik belirtileri:
  • İştahsızlık,
  • Kilo kaybı,
  • Depresyon,
  • Şişkin karın,
  • Nefes darlığı ve biliverdinüridir.

    Karaciğer, dalak ve kalp en sık etkilenen organlardır. Dolaşım yetmezliği, asit ve hipoalbüminemi sıklıkla klinik olarak görülür. Teşhis karaciğer biyopsisi ile konur.
 
Üst