Kuşlarda Mantar Enfeksiyonları

Kuşlarda Mantar Enfeksiyonları​

ASPERGİLİYOZ

Bu, genellikle ekmek veya peynir gibi çürüyen yiyeceklerde görülen ve aflatoksin mantarından kaynaklanan bir küftür. Büyük kuş kafesinde, nemi emmiş ağzı açık bir kapta bulunan tohumda, çok uzun süre oturmuş yumuşak veya ıslak yiyeceklerde, kafes tabanında veya büyük kuş kafesi zeminlerinde kullanılan yataklarda yani taban malzemelerinde bulunabilir. Sporlar yoluyla yayılır ve solunduğunda veya yutulduğunda kuşu enfekte ederek pnömoni benzeri semptomlara neden olur. Bu mantar, bazı bakteriyel enfeksiyonların yaptığı gibi, iç organlara zarar verebilecek zehirli toksinler üretebilir.

Islanıp küflenmiş, sıcak, nemli koşullar ve kötü hijyene maruz kalmış tohumların tümü bu hastalığın oluşumuna katkıda bulunabilir. Mantar tutunduktan sonra, dallanarak ve burun delikleri, sinüsler, gözler ve kafanın diğer boşlukları ve akciğerler dahil olmak üzere solunum yollarında "matlar" oluşturarak çoğalır. Semptomlar arasında, kuşun hırıltılı soluması ve nefes nefese kalmasıyla birlikte solunum sıkıntısı bulunur - genellikle zor nefes alma ve kuyruk sallama, ancak aynı zamanda sallabaş gibi nörolojik semptomları da içerebilir. Tıklama gibi sesler duyarız bazen, bu tip seslerde duyulabilir. Şiddetli enfeksiyonlarda, göz kapakları sinüs boşluklarına çok yakın oldukları için sevimsiz, sarı kitlelerle dolabilir.

Bu hastalığı kuş canlıyken teşhis etmek neredeyse imkansızdır ve sadece enfekte kuşun otopsisi ile belirlenir. Bununla birlikte, tohumun üzerine bir Wood's Lamp (özel siyah ışık) parlatarak tohumları aflatoksin için test edebilirsiniz. Mantar varsa, tohum yeşile dönecektir.

Herhangi bir etkiye sahip olduğu bilinen tek ilaç Amfoterisin'dir, ancak her zaman işe yaramaz aynı zamanda çok pahalıdır. Bu nedenle, önleme en iyi eylem şeklidir. Büyük kuş kafelerini kuru, temiz ve toz ve küften arındırmak, bu sorunu önlemenin tek yoludur. Bu mantar bir sorun haline gelirse, küf sporlarını öldürmek için tüm büyük kuş kafesi bir çamaşır suyu veya Virkon S solüsyonu ile iyice temizlenmelidir. Küfü büyütme potansiyeli olan ürünler atılmalıdır.

KANDİDA (Maya veya Pamukçuk)

“Candida, tomurcuklanan ve bazı durumlarda zincir veya hiflere dönüşen tek, oval hücrelerden oluşan kolonilerdir. En sık olarak mahsulün epiteline saldırırlar. Enfeksiyon, içme suyunda uzun süre tetrasiklinler gibi antibiyotik kullanımıyla indüklenebilir… “ Arnall ve Keymer, 1975

Genişletmek için tıklayın ...

Aksi bildirilmediğinde maya enfeksiyonu veya pamukçuk olarak bilinen Candida, genellikle uzun süreli antibiyotik kullanımından kaynaklanır, ancak aynı zamanda kötü hijyen, aşırı kalabalık, kötü bakımdan dolayı da kaynaklanabilir. Antibiyotikler iyi ve kötü bakterileri öldürür ve bağışıklık sistemini zayıflatır ve diğer sorunlarla - bu zayıflığı fırsata çevirir Candida - baş edemez hale getirir. Kuşların normal bağırsak florasını geri kazanmalarına ve sistemlerindeki iyi bakterileri yeniden inşa etmelerine yardımcı olmak için probiyotikler verebilirsiniz.

Candida belirtileri arasında yemlerin kusulması, gevşek koyu yeşil ve yapışkan dışkılar, kuşa kabarık ve dağınık bir görünüm ve gözlerde "uykulu" bir görünüm yer alabilir. Kuşun ağzında ve üzerinde beyaz, kabarık ölü epitel materyali parçaları olabilir. Bazen bu lezyonlar nefes almayı engelleyebilir ve solunum sıkıntısı ile sıklıkla gördüğümüz kuyruk bobine neden olabilir.

Candida'nın önlenmesi, uygun hijyen, beslenme ve uzun süreli antibiyotik kullanımından sonra Probiyotik kullanımı ile kolayca sağlanır. B vitamini kompleksi (özellikle formik asit) eksikliğinin kuşu hastalığa açık hale getirdiği düşünülmektedir.

Çoğu zaman, Nystatin (kuşlar için Medistatin), enfeksiyon probiyotiklerle kontrol edilemediğinde tercih edilen ilaçtır. Bakır Sülfat bazen suda verilir. Dimetridazole veya Ronidazole, Trichomonads'ın (kuşlarda en yaygın protozoa) neden olduğu yaygın bir ikincil enfeksiyonu önlediği için bazen etkili olmuştur.


AVIAN GASTRIC YEAST (AGY) (Megabacteria)
Megabacteria olarak da bilinen AGY'nin iyileştirilmesi zordur ve uzaktan etkili olduğu bilinen tek ilaç - Amfoterisin B'dir - çok pahalıdır. Sürünün genel sağlığı iyi olduğu sürece çok bulaşıcı DEĞİLDİR, içme suyuna asit bazlı bir su temizleyici ilave edilmesi önerilir (1/4 çay kaşığı 1 litre suya kadar başlayın) sürünün geri kalanı için. Dışkı yaymaları ve mikroskop altında izlenerek kolaylıkla teşhis edilebilir. 100x'te bile, çoğunlukla çubuk şeklindeki bu sözde bakteri kolayca tespit edilir ve ince tüylere benzer.

Dikkatli olun - kuşunuzun yemeğinde veya kafes / yuva kutularında diyatomlu toprak kullanıyorsanız, paniğe kapılmadan önce birkaç dışkı bulaşmasını kontrol ettiğinizden emin olun. Bu toprak sindirilmez ve emilmez, bu nedenle dışkıdan bir bütün olarak geçer.

AGY'nin semptomları arasında kusma, zayıflama, genel halsizlik ve depresyon, gelişememe, kabartma, kilo almadan iştah artışı, titreme, kamburlaşma ve / veya metabolik bozukluklar yer alır. Çok hasta kuşlarda nörolojik problemler veya sallabaş türevi dönme hareketleri, yıldız çizmeler görülebilir. Aynı zamanda hep yukarıyı izleme durumu gözlemlenebilir. Bu da merkezi sinir sisteminin etkilendiğini gösterir. Bu tip bir mantarla muzdarip dişilerde yumurta bağlanması ve felç geçirme yüzdesi oldukça fazladır.

SAÇKIRAN

Saçkıran enfeksiyonunun bir parazit olduğunu ima ederken, aslında deride oluşan bir mantar enfeksiyonudur. Zor rastlansa da mantar konusu olduğundan buraya iliştirdim.

Saçkıran mantarı, öncelikle başın derisini etkiler, ancak kuşun ince derili herhangi bir alanını da etkileyebilir. Yavaş yavaş kuştan kuşa yayılır ve erken teşhis edilirse genellikle yayılmadan durdurulabilir.

Tedavi antifungal kremler şeklinde olabilir. Bu sorunu teşhis ettikten sonra, Veteriner hekiminiz her tür dermatomikoz (deri mantar enfeksiyonu) için kullanılan Griseofulvin gibi ürünleri reçete edebilir. Enfeksiyon diğer kuşlara yayılmışsa ve kontrol altına alınamıyorsa, Veteriner hekiminiz ötenazi önerebilir.

GAGA, AYAK VE DİĞER MANTARLAR

Nadir gözlemlenir ama diğerlerine göre daha belirgin belirtileri vardır. Kuşlarda gaga ve ayaklarda -özellikle parmaklar- bu mantar ilk gözlem yapabileceğiniz yerlerdir. Teşhisi sadece kazıma yoluyla teşhis edilebilir ve daha sonra mikroskop altında yüksek büyütmede görüntülenebilir. İlerlediğinde gözle görülür bir hal alır. Bu mantar enfeksiyonları, insanlarda bulunan parmak ve ayak tırnaklarını etkileyenden farklı değildir. İyi bilinen mantar enfeksiyonlarının ortadan kaldırılması zordur, ancak reçetesiz satılan bir mantar kremi (Terbinafin Hidroklorür, Butenafin Hidroklorür veya Klotrimazol) ile genellikle kontrol edilebilir ve sonunda iyileştirilebilir.

Kullandığınız herhangi bir krem veya merhem uygulamasında tutarlı olmak önemlidir. Hiçbir zaman doğrudan tüylere uygulanmamalı, burun deliklerine veya kuşların gagasına (ağzına) girmemelidir. Veteriner hekiminiz size reçetesiz satılan bir ilaçtan daha etkili olabilecek reçeteli bir mantar ilacı verebilir.


Islak ve nemli tünek kullanımı bu mantarın hızla oluşmasını tetikliyor. Bu nedenle kuru, ahşap tünekler kullanmanız lazım. Tünekler yıkanmaz, ömrü dolduğunda yenilenmesi gerekir. Sürekli olarak yüksek sıcaklık ve nem koşullarının bu mantarı tetiklediğini bildiğimiz için bunlara dikkat etmek gerekiyor. Başka çözümü yok.

Eline sağlık hocam, çok yararlı bir konu olmuş

Muhteşem bir konu olmuş. Sırf şunları okuyup gerekli önlemleri alabilen problemlerin bence %45-60'ını elimine eder.

Aspergillosis nedir ve etken nedir?

Aspergillosis, genellikle tüm yaşamsal alanlarda mevcut olabilen Aspergillus

A. fumigatus ; A. flavus, A. niger, ve diğer etkenlerin yanısıra bu hastalığa neden olan mantarların en sık görülen çeşididir. Aspergillus ılık ve rutubetli ortamlarda çok kolaylıkla üreyebilir. Mantarın mikroskobik sporları havada bulunur ve yetersiz havalandırma, kötü hijyen, tozlu ortamlarda ve kapalı ortamlarda yetiştirilen hayvanlarda solunum yoluyla kolaylıkla alınabilir.
Genellikle, mantar hastalık nedeni değildir, bununla birlikte eğer kuşun bağışıklık sistemi çökmüş ise mantar etkeni hastalık yapar. Diğer hastalıkların varlığı, stres, yetersiz beslenme, kötü yetiştiricilik, sağlıksız koşullar, solunum yollarına zarar verebilecek herhangi bir durum (Örn: duman ile zehirlenme, sigara dumanı vb.) ve uzun süre kullanılan antibiyotik ya da kortikosteroidler hastalığa predispozisyonu arttırırlar.

Çevredeki sporların sayısının kombinasyonu ve predispozan faktörlerin varlığı kuşun hastalığa yakalanma riskini arttıran faktörlerdir. Aspergillosis daha sıklıkla papağanlarda ve mynahlarda görülür.

Aspergilloz, bağışıklık yetmezliği olanlarda özellikle ölümcül olabilir. Bu fırsatçı patojen evcilleştirilmiş ve kafes kuşları arasında yaygındır.

Aspergillosis’ in belirtileri nelerdir?

Aspergillosis iki şekilde gelişebilir – akut ya da kronik. Akut aspergillosisli kuşlar çok ciddi solunum güçlüğü çekerler, iştahları kaybolmuştur, su içme ve idrara çıkma sıklığı azalmıştır, siyanozis söz konusudur ( Muköz membranlarındaki ve derilerindeki renk morumsu hal almıştır) ve ani ölüm görülür. Mantar genellikle soluk borusunu (trachea), östaki borusunu (syrinx=ses kutusu) ve hava keselerini (air sacs) etkiler. Akciğerlere de etkilenebilir. Teşhis genellikle ölüm sonrası , post-mortem tanı (nekropsi) yöntemi sonucu konabilir.

Kronik aspergillosis çok daha sık görülen ve maalesef sinsi geliştiği için çok daha öldürücü olan bir formdur. Hastalık öldürücü hale gelene dek kuş hastalığa ait herhangi bir belirti vermeyebilir. Solunum yolları hastalığın primer olarak yerleştiği ve enfekte ettiği bir yerdir. Beyaz nodüller gözlenebilir ve bu nodüller sonuçta yerleştiği dokudan sıyrılarak çok miktarda spor kana karışır. Sporlar tüm vücudu kan aracılığıla dolaşırlar,böylece bir çok organı enfekte ederler. Özellikle de böbrekler, deri, kaslar, gastrointestinal kanal, karaciğer, gözler ve beyin hastalıktan etkilenir.

İlk belirtiler solunum sisteminde görülmektedir. Güç solunum ,hızlı solunum ve /veya egzersiz intoleransı sıklıkla gözlenir. Eğer syrinx (voice box) etkilendiyse seste değişiklik , konuşmada isteksizlik gözlenir ve gıcırtı-tıkırtı sesleri duyulur. Burun delikleri tıkanmış ya da burun akıntısı başlamış olabilir. Nihayet ağır solunum yolları hastalığı kuşun ölümüne neden olur.
Diğer işaretler ve hastalık belirtileri etkilenen organa bağlı olarak değişkenlik göstermektedir. Eğer sentral sinir sisteminin herhangi bir parçası hastalıktan etkilenmiş ise kuşta nörolojik belirtiler gözlenir. Kuşta tremorlar (titremeler), dengesiz ve titrek yürüyüş, epileptik krizler ve paraliz gelişebilir. Eğer karaciğer hastalıktan etkilendiyse yeşil renkli ürat gözlenebilir ve veteriner hekim karaciğerin büyümüş halini palpasyon ile hissedebilir. Generalize olmuş aspergillosiste , non-spesifik belirtiler ; örneğin iştah kaybının liderlik ettiği kilo kaybı , kas yıkımı, gut (ürat birikimi sonucu gelişen ağrılı, şiş ve kızarık eklemler), Kusmaya çalışma (regurgitation) , anormal dışkı ya da ishal, çok fazla idrar yapma, depresyon, ve lethargy ( uyuşukluk, ilgisizlik ) mevcuttur.
Sporlar taze ya da inkubasyondaki yumurtalara penetre olduysa, içine nüfuz ettiyse tüm embriyolar ölecektir.

Aspergillosis nasıl teşhis edilir ?

Hastalığın özellikle kronik formu bir çok hastalığı taklit ettiği için Aspergillosis’in tanısı oldukça güçtür. Veteriner Hekimin hastalığın gelişimi, kuşunuzun beslenme şekli ve yaşadığı ortam hakkındaki detaylı bilgiye ihtiyacı olacaktır. Röntgen , tam kan sayımı ve kimyasal kan paneli hastalığın tanısında yardımcı olabilir. Endoskopi ile syrinx ya da soluk borusundaki lezyonları görebilir ve buradan kültür alıp ekim ile mikroskobik tanıya gidebiliriz ve belki PCR testi yaparak Aspergillus tanısını koyabiliriz. Kan da aspergillosis aramak için özel testler yapılabilir. Ancak bazen testler yanlış pozitif ya da yanlış negatif sonuçlanabilir bu nedenle diğer bulgularla birlikte yorumlamak gerekir.

Aspergillosis nasıl tedavi edilir?

Erişilebilir lezyonlar operasyonla uzaklaştırılmalıdır. Antifungal ilaçlar, örneğin ; adlı mantarın neden olduğu bir üst solunum yolu hastalığıdır. Amphotericin, Flucytosine, Fluconazole & Itraconazole vb. kullanılır. Immunostimulanlar tedaviye ek olarak verilir. Lokalize Aspergilloma'ların uzaklaştırılması için cerrahi müdahale gereklidir.Antifungal ilaçlar oral , topikal, enjeksiyon tarzında ya da nebulize yöntemiyle uygulanırlar. Diğer türler ile karşılaştırıldığında itraconazole’un Afrika gri papağanlarda son derece toksik olduğuna dair çeşitli raporlar vardır. Tedavi birkaç haftadan birkaç aya kadar uzayabilir ve birkaç antifungal ilaç kullanılabilir. Oksijen, ekstra ısı kaynağı, beslenme tüpü kullanımına ihtiyaç olabilir. Hastalığın prognozu değişkendir.

Aspergillosis’e karşı koruma nasıl yapılmalıdır?

İyi bakım ve diyet Aspergillus hastalığını önlemede çok etkilidir. Kuşu daima iyi havalandırılan bir ortamda tutun. Su ve mama kabını her gün mutlaka temizleyin. Kafes altlığını düzenli olarak temizleyin,değiştirin. Ayda en az bir kez kuş tüneklerini ve oyuncaklarını değiştirin veya dezenfekte edin. İyi beslenmeye çok dikkat edilmeli, doğru sebze,meyve, yem kombinasyonları verilmeli, yaşanan ortam temiz olmalı ve stres faktörü minimize edilmelidir.

* Penicillium notatum ve antibiyotik devrimi

Tüm mantarlar probleme ve hastalığa neden olmazlar. Aslında,bazıları bakteriyel hastalıklarla savaşma adına hayati önem taşımaktadırlar. 1941 yılında Albert Alexander'ın ağzının kenarında Stafilokok ve Streptokok bakterilerinin neden olduğu bir enfeksiyon vardı. Zamanla enfeksiyon tüm yüzüne, gözlerine ve akciğerlerine yayıldı. O tarihlerde iki bilim adamı Howard Florey ve Earnest Chain bir mantar üzerinde çalışmaktaydılar. Alexander Fleming tarafından keşfedilen mantar Penicillium notatum'u saf hale getirip bakterilere karşı savaşır hale sokmaya çalışıyorlardı. Albert Alexander'ın doktoru Charles Fletcher,Florey ve Chain'in ilacı denemek üzere bir gönüllü hasta aradıklarını biliyordu ve kendi hastası Albert Alexander'a konudan söz etti. Böylece Şubat 1941'de Albert Alexander penicillin ile tedavi edilen ilk insan oldu...İlk 24 saat içerisinde hastanın ateşi düştü, iştah düzeldi ve hasta hızla iyileşmeye başladı.

Referanslar ve Yararlanılan Kaynaklar

Dallwig, RK; Hanley, CS; Ballegeer, EA; Steinberg, H. What's your diagnosis:Aspergillosis. Journal of the American Veterinary Medical Association 2007;231(2):205-6.
Kearns, KS. Avian aspergillosis. In Kearns KS; Loudis B (eds.). Recent Advances in Avian Infectious Diseases. International Veterinary Information Service, Ithaca NY. (updated 9/25/2003).
Rupley, AE. Manual of Avian Practice. W.B. Saunders Co. Philadelphia, PA; 1997.
Oglesbee, BL. Mycotic Diseases. Altman, RB; Clubb, SL; Dorrestein, GM; Quesenberry, K. (eds.). Avian Medicine and Surgery. W.B. Saunders Co. Philadelphia, PA; 1997.
Olsen, GH; Orosz, SE. Manual of Avian Medicine. Mosby, Inc. St. Louis, MO; 2000.

Vet.Hekim Işıl Karatan