Kuşlarda mineraller ve eser elementler ne işe yarar?

Doğanay Y.

Yönetici
iyikus.com Yetkilisi
Katılım
3 Tem 2017
Mesajlar
25,533
Çözümler
127
Yaş
33
Konum
Ankara

Kuşlarda mineraller ve eser elementler ne işe yarar?

elementler.jpg
Kuşlar için ilk temin edilen katkılar vitaminler olur genelde. Ancak vitaminden belki de daha önemli olan mineraller ve eser elementler daima es geçilmektedir. Sağlıklı bir kuş için bu tip katkıları ihmal etmemek gerekir.

Bu konuda, neden mineral ve eser elementler gerekli bundan bahsettim ve ne işe yaradıkları hakkında kısa bilgiler ekledim.
Mineraller yapı taşlarıdır. Örneğin kuşların iskelet sistemi için ve diğer önemli işlevleri olan organ ve tüy yapısını etkileyen birçok metabolik süreçte yer alırlarlar. Vücut bunların çoğunu kendisi üretemez. Bu nedenle gıdalar aracılığı ile elde edilmeleri gerekir. Temel beslenme için tohumlar uygun olsa da bu açıdan zengin değillerdir. Bu nedenle özellikle yumuşak gıda tüketimi olmayan kuşlarda mutlaka bir kaç takviyeye başvurmak gereklidir. Tohumlar genellikle az miktarda magnezyum, fosfor ve demir içerir. Diğer mineraller ise çok az miktarda bulunmaktadır.

Kuşların fazlaca ihtiyaç duyduğu mineraller​

  • Klor (Cl)
  • Potasyum (Ka)
  • Kalsiyum (Ca)
  • Magnezyum (Mg)
  • Sodyum (Na)
  • Fosfor (P)
  • Kükürt (S)

Eser elementler​

Az miktarda ihtiyaç duydukları​

  • Krom (Cr)
  • Demir (Fe)
  • Flor (F)
  • İyot (J)
  • Kobalt (Co)
  • Bakır (Cu)
  • Manganez (Mn)
  • Molibden (Mo)
  • Nikel (Ni)
  • Selenyum (Se)
  • Silikon (Si)
  • Vanadyum (V)
  • Kalay (Sn)
  • Çinko (Zn)

Kalsiyum​

Kuşlar, kalsiyum gereksinimlerini tohum karışımıyla karşılar çünkü darı da çok az miktarda kalsiyum bulunur. Ancak bu oran yeterli olmaz.

Kalsiyum için besin kaynakları şunlardır: yeşil yapraklı sebzeler, brokoli ve ayrıca yumurta kabukları (fırında sterilize edilmiş). Ek olarak, güneş ışığı veya UV-B ekstra bir kuş lambası da yardımcı olur. Ayrıca, özel yapım kireç taşları, mineral bloklar veya mürekkep balığı kemiği -kalamar- sunulabilir.

Aslına bakarsanız, üreme mevsimi veya bazı hastalıklar ve ağır tüy dökümü durumları olduğunda kuşlar fazlaca kalsiyuma yönelme eğilimindedir. Bunun haricinde pek istekleri bulunmamaktadır. Elbette dişilerin istisnai durumları daima oluyor. Örneğin üreme döneminde yoğun tüketimi gözlemlenir. Bu nedenle olmazsa olmazdır. Karşılanmadığında bir çok sorun gözlemlenebilir.

Kalsiyum / D3 karışımı veya saf kalsiyum konsantresi içeren ürünler, yetişkin kuşlar için üreme mevsimi boyunca haftada bir veya iki kez içme suyuna ilave edilmelidir. Dozajı önem arz eder. Bu nedenle aldığınız ürünün kullanım talimatlarına uyunuz ya da sitemiz iyikus.com üzerinden destek isteyiniz.

Kalsiyumun Görevi:
Kalsiyum, kuşun vücudundaki baskın elementtir. Kemik oluşumu, yumurta kabuğu üretimi ve hatta kanın pıhtılaşması için gereklidir. Aynı zamanda kalbi, kasları ve sinirleri de etkiler. Kalsiyum bağırsakta emilir ve emilimi için D3 vitaminine ihtiyaç duyar. Kalsiyum-fosfor-D3 vitamini arzının dengede kalması da önemlidir.

Diğer:
Kuşlar, bazı hastalıklarda nefroz (dejeneratif böbrek hastalığı), gut ve hiperkalsemiye gibi durumlardan muzdarip ise kalsiyum dikkatli kullanılmalıdır.

Hipokalsemi semptomlarına bağlı olarak düşük kalsiyum seviyesinde:
  • Kötü yumurta kabuğu oluşumu
  • Kemiklerin demineralizasyonu
  • Kardiyovasküler problemler
  • Nöbetler
  • Agresif tutumlar gözlemlenir.
Hiperkalseminin semptomlarına bağlı olarak artan kalsiyum seviyesinde:
  • Böbrek taşı
  • Felç
  • Bebeklerin yumurtadan çıkma zorluğu yani kabuk sertliği
  • Kabızlık gözlemlenir.
Kalsiyum eksikliğini önlemek için doğal yöntemler: kereviz tohumu, haşhaş tohumu, rezene tohumu, brokoli, kereviz (yaprakları verilir sapı verilmez), karahindiba, yulaf, pazı, su teresi...

Kalsiyum ile bağlantılı olarak, optimal kalsiyum emilimi için yeterli D3 vitamini, fosfor ve magnezyum kaynağı da gereklidir.

Fosfor​

Hayvansal kaynaklardan veya inorganik gıda takviyelerinden elde edilen fosforun biyoyararlanımı yüksektir (neredeyse tamamen kullanılabilir), ancak bitki kaynaklarından elde edilen fosfor çok düşük biyoyararlanıma sahiptir (yaklaşık %30). Bitki kaynakları genellikle fitin ile kombinasyon halinde fosfor içerir ve kuşlar bitkilerdeki fosforu çözmek ve işlemek için gerekli olan fitaz enziminden yoksundur.

Görevi:
Fosfor, kalsiyum ile birlikte en önemli maddelerden biridir ve birçok vücut fonksiyonuna etkisi vardır. Kemik oluşumu, asit-baz dengesi, yağ ve karbonhidrat metabolizmasını düzenleme ve yumurta oluşumu için gereklidir. Ek olarak sinir hücreleri ve böbrek fonksiyonu için önemlidir.

Diğer:
Kemik dokusunu korumak için 2: 1 oranında kalsiyum / fosfor önerilir, yani fosforun iki katı kadar kalsiyum. Aşırı fosfor seviyeleri kalsiyum emilimini bozar. Öte yandan, kuş tohumlarında bir miktar bulunmasından dolayı fosfor eksikliği nadir görülür.

Fosfor eksikliğini önlemek için doğal yöntemler: Kivi, domates (tam kızarmış olmalı, yeşil domatesler verilmemeli), böğürtlen, muz, çilek ve brokoli, yumuşak taze mısır, tatlı patates (pişirilmiş) ve yağ oranı yüksek tohumlar ve darıda bulunur. Mineral taşları gibi takviyeler de harika bir seçenektir fosfor için. Su teresi iyi bir kalsiyum-fosfor oranına sahiptir.

Magnezyum​

Bu element vücutta kalsiyum ve fosfordan çok daha az miktarlarda bulunur. Aynı zamanda kemiklerin bir parçasıdır. Enerji üretiminde, kuş metebolizmasının fazlaca ihtiyacı olduğundan önemlidir ve birçok enzim, bu minerale ihtiyaç duyar. Hastalık durumu, stres ve yoğun kas aktivitesi çok fazla magnezyum tüketir. Ayrıca K2 vitamini ile birlikte kalsiyumun kan damarlarında birikmesini engeller. Çok fazla magnezyum ishale yol açar. Darıların bir kısmı da biraz magnezyum içerdiğinden, muhabbet kuşlarında magnezyum eksikliği nadirdir. Bu nedenle, normal şekilde yiyen sağlıklı bir kuş için magnezyum içeren bir besin takviyesi gerekli değildir.

Magnezyum eksikliği önlemek için doğal yöntemler: Kenevir tohumu, kereviz tohumu, rezene tohumu, susam tohumu, çeşitli sebze türlerinde bulunur.

Sodyum, Potasyum, Klor​

Sodyum, potasyum ve klor gerekli olanlardan. Vücudun sıvı dengesinin korunmasını sağlarlar. Sinir iletimi ve kas kasılmasını önlemede rol oynarlar.

Potasyum, hücrelerde ve kemiklerde bulunur ve ayrıca protein üretimine yardımcı olduğu için normal kalp aktivitesinde ve kas yapımında rol oynar. Potasyum, kalsiyumun antagonistidir ve ayrıca kan basıncının düzenlenmesinde ve uyaranların sinirlere elektriksel olarak iletilmesinde rol oynar. Mineral kolayca elde edilebilir ve birçok doğal gıdada bulunur, bu nedenle genelde eksik olması olası değildir.

Potasyum eksikliğini önlemek için doğal yöntemler: Brokoli, rezene tohumları, susam tohumları, kırmızı biber ve birçok sebze ve meyve potasyum içerir.

Sodyum ve klor birlikte sodyum klorür oluşturur. Klorür midede hidroklorik asit oluşumu için gereklidir ve besinlerin sindirimi için önemlidir. Fazla klor, böbreklerden hızla emilip, atılır atılır.

Sodyum esas olarak kan ve lenf gibi vücut sıvılarında bulunurken, potasyumun hücrelerde bulunması daha olasıdır. Sodyum içeriği asiditeyi azaltır ve kanın pH'ını düzenlemede rol oynar.

Kuşların tohumlardaki iz elementlerde de bulunduğundan, ilave sodyum veya klora ihtiyac yoktur. Bu elementin çok fazlası kuşun sağlığı için son derece zararlıdır. Hassas dengeyi bozmamak için doğrudan tuzlu yiyecek kullanımından kaçınılmalıdır. Onlara kendi ihtiyacı kadar tüketimi için tuz kayaları satın alabilirsiniz. Bu konuda destek için sitemize yazabilirsiniz. Kuş vücudu asidik hale geldiğinde kapı diğer hastalıklara açık hale gelir.
Sodyum eksikliğini doğal yollarla önlemek için yöntemler: Tahıl ürünlerinde ve sebzelerde bulunur.

Kükürt​

Bu element, sistein ve metiyonin amino asitlerinin ve B vitaminleri biyotin ve tiaminin bir parçasıdır. Kükürt, bunların detoksifikasyonunu destekler ve protein metabolizmasında güçlü bir rol oynar. Kuşların besinlerinde bir miktar kükürt bulunur ve eksikliği pek rastlanmaz.

İz Elementler:

Kuşlar için en önemli eser elementler iyot, demir, bakır ve çinkodur.

iyot​

İyotun özel bir rolü vardır. Kuş diyetinin önemli bir parçasıdır. İz elementler vücutta doğal olarak oluşmaz, kendiliğinden üretilemez ancak tiroid bezinin metabolizmayı düzenleyen hayati hormonları üretebilmesi için ve ayrıca büyüme, kalp atış hızı, vücut ısısı gibi diğer işlevler için gereklidir. İyot üreme, sinir sistemi ve sindirim için gerekli bir elementtir.

İyot eksikliğinde, kuş uyuşuk hareketler sergiler ve bunu yaşam tarzı gibi görmemize, algılamamıza sebep olabilir. Bununla birlikte maalesef aynı zamanda genişlemiş tiroid bezi nedeniyle nefes alma problemleri de ortaya çıkmaktadır ve bu da bir muhabbet kuşu için hayatı tehdit edici bir duruma neden olabilir. Büyük ölçüde büyüyen tiroid bezi yemek borusunu tıkayabilir veya daraltabilir (yutma güçlüğü) ve soluk borusunda baskıya neden olabilir. Etkilenen kuş daha sonra nefes alırken tıklama sesleri, ıslık veya gıcırtı çıkaracaktır. Bu belirtiler tedavi edilmezse nefes borusu tamamen sıkılabilir ve boğulma atağı kaçınılmazdır.

Fazla iyot, yetersiz iyot tüketimi kadar zararlı olabilir.

İyot eksikliğinin tedavisini kendimiz yapmamalıyız. Bir veterinere danışıp hareket etmek en sağlıklı yöntem olacaktır. Normal terapi genellikle iki hafta boyunca 100 ml suya %2'lik bir damla Lugol çözeltisinden ve ardından 6 hafta boyunca yalnızca haftada bir kez kademeli olarak verilmesiyle tamamlanır. Birçok yetiştirici, kuşlara iyot sağlamak ve aynı zamanda su içme kaplarını steril hale getirmek için bir Lugol çözelti kullanır. Burada doz daha düşüktür: 1 litre suya, sadece 2 damla Lugol çözeltisi eklemek yeterli olur.

Tamamen tohum bazlı bir diyetin, iyot eksikliğini telafi etmesi pek mümkün değildir. Bitkilerdeki iyot içeriği, büyüdükleri toprağa bağlıdır. Bu nedenle önlem olarak sunulabilecek iyot içerikli mineral taşlar veya iyot kayaları/taşları da sunmakta fayda vardır.

Demir​

Eser element olan demir, kırmızı kan hücrelerinin merkezi bileşeni olan kırmızı kan pigmenti "hemoglobin" dir ve oksijen taşınması için gereklidir. Demir, oksijeni kendisine bağladığından, oksijen vücuttaki her hücreye kan yoluyla ulaşır. Çok fazla demir zararlıdır, karaciğerde birikebilir ve ciddi organ hasarına yol açabilir. Muhabbet kuşlarında özellikle demir eksikliği nadirdir.

Demir eksikliğini önlemek için doğal yöntemler: Kuşlarımıza sunduğumuz bitkilerin çoğu demir içerir. Özellikle karahindiba, ayrıca frenk soğanı, maydanoz, ıspanak, su teresi ve çeşitli darı türlerinde bulunur.

Bakır​

Bakırda demir gibi kırmızı kan hücrelerinin üretiminde ve hücrelerin enerji üretiminde rol oynar. Bakır ayrıca karaciğerde, kaslarda ve kemiklerde de depolanır. Fazla bakır karaciğere safra olarak salınır, geri kalanı vücudu bağırsaklardan terk eder. Kuşların temel gıdasında bulunur bu nedenle pek eksikliği olmaz. Fazlası vücuda çok fazla zarar verir. Ayrıca artan çinko ve demir alımının bakırın emilimini engellediğini de belirtmem gerekir.

Manganez, Çinko, Kobalt​

İki eser element olan manganez ve kobalt ikincil bir rol oynar ve eksikliği nadir görülür.

Manganez, kemik oluşumunda etkili rol oynar ve yumurta kabuklarının oluşumu için önemlidir.

Çinko, normalde bağışıklık sistemi için önemlidir, karbonhidrat, yağ ve protein metabolizmasında etkin rol oynar ve aslında ayrıntılı olarak ele alınması gerekir ancak kuşların temas ettiği birçok nesne galvanizlidir. Çoğu kafes, çan vb. oyuncaklar bunlara dahildir. Bu nedenle metal çinko vücutta kullanılamadığından ve yıllar geçtikçe daha fazla biriktiğinden, belirli bir seviyeye ulaşıldığında ölüme yol açabilir, bu durum çinko fazlalığın görünmesine sebep olabilir.

Çinko eksikliğini önlemek için doğal yollar: Kullanılabilir formdaki eser element çinko, meyvelerde, örneğin elmalarda ve tüm yeşil sebzelerde bulunur.

Kobalt, çeşitli enzim reaksiyonlarında rol alır, kırmızı kan hücrelerinin oluşumunu destekler ve B12 vitamininin bir parçasıdır.

Kobalt eksikliğini önlemek için doğal yollar: Kobalt sadece B12 vitamini içeren yiyeceklerde bulunur: kepekli tahıllar, yumurta (yumurta sarısı), alglerde (spirulina), tam tahıllı buğdayda bulunmaktadır.


Genel olarak bu elementler haricinde az olması sorun teşkil etmeyenler konuya dahil edilmemiştir. O kadar fazla sayıda element olduğundan tek tek incelenmesi de zor olacaktı.
Bazı eser elementlerin örneğin gıda takviyeleri yoluyla ek olarak verilmesi tavsiye edilmez: arsenik, krom, flor, molibden, nikel, selenyum, silikon, vanadyum, kalay.

Sonuç olarak, "çok yardımcı olur, kullanıma yansır, etkisini görürsünüz" gibi tabirler mineraller ve eser element ürünleri için geçerli olmadığı söylemek gerekir. Gözle görülür farklar yaratmayacağı için kullanılan ürünler bizi tatmin etmese bile işlevini gerçekleştirdiğinden emin olabilirsiniz. İşe yaramıyor diye dozaj arttırımı yapmamalısınız. Bu yarardan ziyade, aşırı mineral tedarikinden kaynaklı problemlere yol açar. Kuşlar kısa süreli bir aşırı dozu telafi edebilse de, süreçte uzun soluklu olması problem yaratır. Özel besin takviyeleri kullanmadan önce temel beslenme üzerinde çalışmak daha uygun ve faydalı olacaktır. Şüpheniz varsa eksiklik konusunda, mutlaka veterinere danışınız.

Derleme bir konudur. sıttıche'den fazlaca alıntılar yapılmıştır.
 
Son düzenleme:
Emeğinize sağlık hocam. Böyle emek verilip zaman harcanmış yazıyı kopyalayıp saklamak yerine yazı linkini saklayıp lazım olduğunda gelip kaynağından okumak daha adil geliyor.
 
Emeğine sağlık güzel konu olmuş. Seviyorum böyle konuları :)
  • Klor (Cl)
  • Potasyum (Ka)
  • Kalsiyum (Ca)
  • Magnezyum (Mg)
  • Sodyum (Na)
  • Fosfor (P)
  • Kükürt (S)
  • Krom (Cr)
  • Demir (Fe)
  • Flor (F)
  • İyot (J)
  • Kobalt (Co)
  • Bakır (Cu)
  • Manganez (Mn)
  • Molibden (Mo)
  • Nikel (Ni)
  • Selenyum (Se)
  • Silikon (Si) silikon nedir ya :)
  • Vanadyum (V)
  • Kalay (Sn)
  • Çinko (Zn)
 
Üst