Kuşlarda Tüy Değişimi, Tüy Yolma

Doğanay Y. 

Yönetici
iyikus.com Yetkilisi
Katılım
3 Tem 2017
Mesajlar
25,386
Çözümler
127
Yaş
33
Konum
Ankara
Kuşlarda Tüy Değişimi, Tüy Yolma Hakkında Bilgiler

Kuşlarımızın bedenlerini dış etkenlerden, düşük ısıdan koruyan , uçmalarını, yön değiştirmelerini , dengelerini sağlayan, kendini eşe beğendirmesinde önemli rol oynayan tüyler ; zaman içinde gene dış etkilerle sürekli aşınma, kopma, tellerine ayrılma, özelliğini yitirme gibi değişikliklere uğrarlar ve yenilenirler. “Normal” tüy değişimleri tüylerin aynı yerden bir daha çıkmamak üzere düşmesi değil yenilenme sürecidir. Bu dönemde beslenmelerine özen göstermek, vitamin desteği sağlamak, aşırı aktiviteye zorlamamak gerekir.

Çıplak bir muhabbet kuşu, tüylerin onlar için anlatılamaz önemini daha iyi vurgulamaz mı?

Tüyler genelde ; kanat, kuyruk, baş ve beden kısımlarında farklı yapılanmalar şeklinde karşımıza çıkarlar.

Genel göğüs, sırt, kanat altı vb. tüyleri (bu tüylerden çok daha küçük olan ve sapları olmayan ince pamuğumsu tüyler de bulunmaktadır.

Tüy Değişimlerinde gözlemlenenler:

Kuşlar çoğunlukla "tüm" tüylerini yılda 1-2 kez değiştirirler. Bazıları ise hav tüyü dediğimiz beden (örtü) tüylerini yıl içinde birkaç kez değiştirebilirler. Tüy renkleri; mutasyon farklılığı yaratacak biçimde değişmez, çok çok az ton değişikliği görülebilir.

Tüy değiştirme dönemi bazı kuşlarda kısa sürede fazla sayıda (bu durum hastalık düzeyindeki tüy dökülmeleri ile karıştırılmamalıdır) tüyün değiştirilmesi şeklinde görülebildiği gibi 1-3 ay gibi uzun süreçte de yavaşça değişim sağlayabilirler. Tüyler, derideki tüy köklerinde yeni tüyün büyüyerek üstteki yıpranmış tüyü atması şeklinde değişir.

Yeni tüylerin renklerinde (tabii mutasyon zaten değişmez) çok hafif algılanabilecek ton değişiklikleri veya parlaklık gözlemlenebilir. Bir rengin tümüyle değişmesi sözkonusu değildir. Kanat, yüzünde (yanak benekleri/yamalarında), kuyruk ve bedenlerindeki desenlerde büyük farklılıklar oluşmaz. Yalnızca her (belli yıla kadar ve belirli mutasyonlarda) tüy değişimde alın çizgileri , önce kafa üzerine sonra da arkasına doğru zaman içinde kaybolurlar ve beyaz veya sarı yüzlülükleri belirginleşir.

Muhabbet kuşlarımızda baş/boyun/ense tüylerinin diğer uzun tüylerde olduğu gibi kopup düşme şeklinde gözlemlenmesi zordur. Önce balmumu benzeri bir yapı içinde beyaz tüy kapsülleri oluşur, zamanla şemsiye gibi açılarak normal şeklini alır. Bu dönemlerinde kapsüllere dokunmamak, zedelememek önemlidir. Bu kapsüller baş, alın, ense, yanak bölgelerinde görülür, başka bölgede rastlanacak kapsül benzeri oluşumlar dikkatle takip edilmelidir.

Herhangi bir bölgedeki tüylerin tümüyle , deri korumasız kalacak biçimde dökülmesi şeklinde tüy değişimi, normal sayılmamaldır. Değişim belli yenilenme düzeni içinde gerçekleşir, kuş aşırı tüysüz bölgelere sahip olmaz.

Tüy değişimi dönemlerinde “kaşınma” “kafalarını bazı yerlere sürtme” gibi davranışları artar. Huzursuz, daha az aktif, bazen daha uykuludurlar. Aşırı ağrı çektikleri söylenemez ancak gerek yeni tüylerin deriye baskısı gerek düşen tüylerin köklerindeki değişiklik daha hassas olmalarına yol açar.

Bazı kuşlarda (aslında tüm kuşlarımızda bazen demek daha doğru olacak); kaşındıkça “kepek” şeklinde çok çok küçük beyaza yakın deri/tüy parçacıklarının döküldüğü görülebilir. Gene minik, pamuğumsu, gri/beyaz, tüy kökünün neredeyse görülmediği hav tüyleri dediğimiz beden tüylerinin havalarda uçuştuğu, kafalarını sürttükleri yerlere, kafes tellerine yapıştıkları, tüy bakımlarını yaptıkları sırada gagalarında kaldığı ve bu nedenle (argo ama ) “gıcık oldukları” ya da korktukları da görülür. Değişimin gerçekleşme aşamalarındadır.
kepek.jpg
Tüy değişimleri; evlerimizde, kapalı ortamda bakılıyor olsalar da doğal takvimleri işlediğinden yılın belli ayları daha sık görülür. Ancak ortam ısısının aşırı ve sürekli sıcak olmasının daha sık tüy değişimine , aksi durumda yani aşırı ve sürekli soğuk denilebilecek düzeyde olması tüy değişimin geciktirilmesine yol açtığı görülebilir.

Kimi zaman kanat altları, dışkılık bölgesi ve birkaç yerde bu minik örtü tüylerinin değişimlerini, tabii anlık değil uzun sürede, gözlemleyebilirsiniz. Azaldıklarından diğer zamanlarda olduğu gibi yorgan gibi örtmezler derilerini. En detaylı tüy değişim ve gelişimi uzun kuyruk tüylerinde görülür.

Tüy değişim dönemlerinde beslenme ve bakımları ile vitamin desteklerine çok özen gösterilmelidir.

Çok kez anlatmaya çalıştım, çalıştık. Tüm kuşlarımız kaşınır, tüyünü çekiştirir, bakımını yapar. Kaşınma seanslarında çoğu kişinin hala bilmediği, sağrı bölgelerindeki preen bezlerinden aldığı yağ ile tüylerini kayganlaştırırlar.

Tüy bakımı, tüy değişimindeki kaşınma, düzeltme, eski tüyleri koparıp gaga da geveleme gibi davranışları kesinlikle “parazit” nedenli huzursuzluk değildir. Ve asla parazitler için kullanılan spreyler, tozlar ile hemen müdahale edilmememelidir. Pek çok gereksiz hatta ölümcül olumsuzluğa yol açılmamalıdır.

Tabii ki diğer taraftan ; tüy değiştirdiği, “normal” olduğu düşünülerek de pek çok olumsuzluk, hastalık gözardı edilmemelidir.

Kuşlarınızı, dostlarınızı tanıyın. Onlar dünya içinde bir dünya

tüysüz.jpg
Tüysüz (DİKKAT: Bu şekildeki bir kuş yuvada ve yeni doğmuş değilse French Molt hastalığına yakalanmıştır)
Muhteşem, sağlıklı görünen tüyler
uçuş.jpg
Kuyruk ve kanat uçuş tüyleri
Kuyruk ve kanat uçuş tüyleri.jpg
Genel göğüs, sırt, kanat altı vb. tüyleri (bu tüylerden çok daha küçük olan ve sapları olmayan ince pamuğumsu tüyler de bulunmaktadır)
Genel göğüs, sırt, kanat altı vb. tüyleri.jpg
 
Son düzenleme:
Üst