Rüştü Okumuş
Çevirmen
Önemli detaylarla anlattigim yeni alinacak muhabbet kusu bakim rehberi;
1- Erkek mi disi mi? Hangisini sahiplenmeliyim?
Genel olarak erkek kuslar daha konuskandirlar ve daha cok kelime ögrenirler. Daha oyuncudurlar. Bununda nedeni kur yapmalari ve daha merakli olmalaridir. Disi kuslar ise iyi birer isiricidir. Annelik icgüdüleri geregi yavrularini korumak icin daha saldirgan olurlar. Fakat bu demek degildir ki sadece erkek kus alinmali. Her kusun kendi karakteri vardir. Örnegin benim disi kusum oldukca evcil
. Olmazsa olmazimiz tek kus beslememeliyiz. Tek bir kus sahiplenip birde ayna takilinca kus ikram olarak yem kusup aynaya götürüyor ve aynada yansiyan görüntüsüne sunmaya calisiyor fakat basarisiz olup üzülüyor. Muhabbet kuslari sürü halinde yasayan sosyal canlilardir. Onlari yalnizliga hapsetmek dogru degildir!
2- Kuslarim cift olurlar mi?
Rastgele 2 kus kafese koyuldugunda evet cift olabilirler, fakat olmayabilirlerde. Bu biraz sans isi. Tavsiyem kus alacaginiz yerde, tünekte birbirlerine yakin duran ve birbirlerine kur yapan ( tüylerini düzelten, öpüsen vb. ) cift sahiplenilmeli. Örnegin su iki kus coktan cift olmuslar;
Veya zaten kusunuz var ve ona es ariyorsaniz, bu durumda en dogrusu kusunuzu diger kuslarin bulundugu kafese birakip en az 2 saat gözlemlemektir. Kusunuz kendisine es sececek ve onunla ilgilenmeye baslayacaktir. Bu durumda ilgilendigi kusu sahiplenebilirsiniz. Eger mutlaka dısarıdan rastgele bir karsi cins kus, evde mevcut olan kusunuzun kafesine getirilecekse, o zaman tavsiye edilen yöntem sudur : Yeni gelen kus, yan tarafta başka bir kafeste tutulmalidir, 7-15 gün kadar birbirlerini görmeleri saglanmalıdır. Aralarında bir ilgilenme görüldüğü zaman, disi kus, erkegin kafesine tasınabilir. Genel olarak disi kus, erkegin kafesine bırakılır. Cünkü kafeste ilk olarak bulunan kus, o kafesin sahibidir ve erkek kus karakteri gereği baskın olmak ister. Eger erkek, disi kusun kafesine bırakılırsa ve disi kustan bir süreliğine sert müdahaleler görürse morali bozulur. Erkegin, disiye söz gecirmesi ayrıca ciftlesme açısından da önemli bir husustur.
3- Birbirlerine yakin olan kuslari alacagim fakat hangilerini almaliyim?
Ilk olarak suna deginmeliyim ki, 40'a yakın renk mutasyonu var. Yani temel olarak renkler yesil ve mavi seri olarak ikiye ayrılıyor. Yesil seri vahsi dogadaki muhabbet kuslarının asıl rengidir. Yesil seri altında: acık yesil, koyu yesil, zeytin yesili, grimsi yesil ve lutino bulunur. Mavi seri altında ise cesitlilik daha coktur ve bu serinin altında: acık mavi, koyu mavi, mor/violet, leylak rengi, albino ve sarı yüz bulunur. fakat bu temel renkler dışında bir çok mutasyon mevcuttur.
a) Öncelikle saglıklı bir kus almalıyız. Hasta olan kuslar, tünekte tüylerini kabartmıs ve gözlerini kısmıs bir şekilde dururlar. bazen titrerler, atesleri vardır çünkü enfeksiyon geciriyorlardır (tıpkı insanlardaki gibi). burunları akar, tüyleri dökülmüstür vs.. Bu durum dısarıdan bakarak anlasılabilir. Örnegin bariz bir sekilde hasta bir muhabbet kusu su sekilde görünür:
b) Ayrıca muhabbet kuşlarının diskilari da kontrol edilmelidir. Bu konuya da değinelim. Saglıklı muhabbet kusunun dıskısı kuru olur ve formu basittir:
Hasta olan kusların dıskısı ise cıvık olur. Ayrıca muhabbet kusları dıskılarıyla beraber sıvı da atarlar, normalde berrak olması gerekir fakat hastalık durumunda renkli olur. bu imajlarda farklı farklı hastalıklara yakalanmıs kusların dıskılarının yukarıdaki resme kıyasla oldukça farklı olduğu görülebilir :
4- Kafes secimi ve önemi
Kafes büyüklüğü konusunda sunu söylemeliyim: Ne kadar büyük olursa o kadar iyi. Bazı muhabbet ksşu forumlarında ''kusum hasta, ölmek üzere'' seklinde konular açanların konularında denk geliyorum, zavallı hayvan neredeyse kendi boyutunda bir kafesin icine konmus. Zaten hayvancagız tünekten asagıya indigi anda kendi dıskısına basıyor ve hastalık kapıyor, dar ortamdan dolayı da stres oluyor. Kafesinin ortasında durup kendi ekseni etrafında dönerken bile kuyrugu oraya buraya carpıyor. Kus böyle bir durumda rahatsız olacaktır, dediğim gibi strese de mutlaka girecektir, kısa sürede de hasta olup malesef ki ölecektir. O yüzden olabildigince büyük kafesler alınmalı. Ayrıca kusunuzun türü de göz önüne alınmalı. Örnegin cekoslavak muhabbet kuslarının kuyrukları oldukça uzun oldugu icin kafesiniz 2 metre yüksek de olsa, sayet derinligi azsa, kusun kuyruğu sürekli bir yerlere carpacaktır ve huzursuz olacaktır, tünekte dururken örnegin kuyruğu tellere sürtüp yamuk durabilir. veya yerli muhabbet kusu için 50x50x40cm kafes yeterken, jumbo için biraz daha büyük olmalıdır.
Kafesin pozisyonu ise, 1,5 ile 2 metre yüksekliğinde olursa ideali olur. Kuslar yüksekte durmayı severler. Bazı hayvanseverler kuşlarını 50-70 cm yükseklikteki masanın veya komodinin üzerine koyuyorlar, bu yanlıstır. kuslar kendilerini güvende hissetmezler. Ayrıca kafes gün ısıgı alan bir yerde olursa, ne zaman uyanacaklarını ve de ne zaman uyuyacaklarını daha iyi kestirirler ve günes ısıgı sayesinde d vitaminini sentezleyebilir, mutlu olurlar. O yüzden kafes ısık almayan los bir ortamda olmamalıdır.
Kafesin icerisinde ise kesinlikle doğal agactan bir tünek olmalı. Plastik tünek olmamalı, dogal bir hissiyat vermemekte ve mantar problemlerine yol acmakta. Hazır ağaç tünekler satılıyor, örnegin:
Tüneklerin pozisyonu ise kafeste uzunlamasına degil de derinlemesine olmalıdır ve bir tünek asagida iken digeri daha yukarıda yuvalıga paralel olmalıdır. Örnek olarak su görseli inceleyebilirsiniz:
5- Uygun kafes ve icinde olmasi gerekenler
Uygun olan kafes sekli görseldeki gibidir. Ölçü olarakta 40cm yükseklik, 35cm derinlik, 50cm genişlik cift muhabbet kusunuz icin yeterlidir. Icinde kuslarin kalsiyum ihtiyaclarini karsilamalari icin kalamar kemigi, mineral ihtiyaclarini karsilamalari ve gaga bakimlarini yapmalari icinde mineral blok olması gerekir.
Kalamar kemigi;
Mineral Blok;
Son olarak da bir diger olmazsa olmazımız kus kumudur. Yem yanında, kuslarımız tas da yemektedir. Kusların sindirim sistemi ile alakalı bir durumdur. yemlige doldurunuz. Kuslarımız cok az olsa da tüketimini yaparlar:
5- Kuslarimizi nasil beslemeliyiz?
Piyasada bir sürü hazır karısık yemler var, marka önermekten ziyade ilk olarak yemin taze ve karışım oranının uygun olduguna dikkat etmek gerekir. Bu konuyla ilgili iyikus.com 'da yeterince inceleme konuları mevcuttur. Akilli yemlik alarak doldurabiliriz. Akilli yemlik terimini de acalım. Muhabbet kusları yemlerinin icini yer, kabuklarını ise yemlige bırakır. Bu detay oldukca önemli. Muhabbet kuslarımızın yemligi yani yedikce bocalmıyor, dısarıdan bakıldıgında dolu görünüyor fakat aslında dısarıdan görünenler aslında ici bosaltılmıs kabuklar oluyor. O yüzden dikkat! Kuslarımız ac kalmasınlar. Bu problemin önüne gecmek icin akıllı yemlik denen bir yemlik cesidi var, surada anlatılmış:
Ayrıca paket yem disinda bir de muhabbet kuslarının en bayıldığı yiyecek olan dal darı var:
Kuslar, bir kere tadını alırlarsa ve eger kafeste asılı olarak görürlerse, normal yemin yüzüne bakmazlar. Sadece dal darıyı gagalarlar. Sürekli dal darı yemek isterler. Fakat dikkat! Dal darı yaglanma yapmaktadır. Pozitif yani ise muhabbet kusları icin lezzetlidir ve ishal'in önüne gecer. O yüzden iki üc günde bir ve de ödül olarak elinizden yedirmek ideali olacaktır. sürekli olarak kafesinde asılı olmaması daha iyidir.
Tüm bunların dısında da yumurtlama döneminde kuslarımızın kalsiyum ve protein ihtiyacı tavan yapıyor ve yumurta maması hazırlanıp verilir fakat sizler haftada bir de yumurta maması hazırlayabilir ve kusumuzun beslenmesini zenginlestirebilirsiniz. Mamanın kıvamı vs oldukca önemli, o yüzden anlatmak yerine video linki veriyorum, oldukca güzel anlatılmıs:
6- Kuslarim eve geldi, ne yiyor ne iciyor sadece tünekte duruyorlar
Bu konu hassas bir noktadır. Öncelikle bilinmesi gereken sey, kuslar insanlar kadar akıllı varlıklar degillerdir, yavas ögrenirler ve güvenirler. O yüzden öncelikle sizin elinizin korkulacak bir sey olmadığını anlamalılar. Elinizden bir zarar gelmedigini görmelilerdir. Bazı kuslar daha siz kafese yaklasır yaklasmaz kacmaya calısırlar, bazıları da elinizi kafesin icine soksanız daha kaçmazlar fakat dokunduğunuz anda kacarlar, dediğim gibi her kuşun kendi karakteri vardır.
Kuşlarımızı ilk gün eve getirip kafesine koyduktan sonra bir alısma süreci var, 5 gün kadar asla herhangi bir fiziksel teması mecbur olan yem ve şu degisimi dısında ne kafesine ne de kusun kendisine gerceklestirmemeliyiz. Kusumuz kafesine alıstıktan sonra, yem yedigini göreceksinizdir, belki direkt de yiyebilir belli olmaz. En cok garipsenen nokta kusların su icmediği olacaktır. Muhabbet kusları zaten az su icerler, ictiklerinde de az içerler. Eger evde yenilerse, siz hic içtigini bile görmüyor olabirsiniz. Ama mutlaka icerler, aclık grevine girmezler merak etmeyin, Siz arkanızı döndügünüzde veya ortamda olmadıgınız anda gizli gizli yiyip iceceklerdir.
7- Kuslarim ele alisti, bakimlari nasildir?
Muhabbet kusunuza duzenli olarak banyo sunmalisiniz. Cünkü banyo yapmak ihtiyaclaridir ve cok eglenirler. Kimisi su altinda, kimisi banyolukta, kimisi ise bir tabak suda yikanmayi severler. Hangisini sevdigini kusunuzu taniyaraktan sizlerin ögrenmesi gerekmektedir.
Bugün muhabbet kusu almaya karar versem acaba kac para tutar?
Muhabbet kusu ortalama 125 tl
Kafes 150 tl
1 kg yem 20 tl
200gr kus kumu 10tl
1 adet orta boy kalamar kemigi 10tl
1 adet mineral blok 5tl
2 adet agac tünek 30tl
1 adet suluk 2.5tl
Ortalama olarak 300tl ye edinebilirsiniz. Lütfen kuslarinizin ihtiyaclarini göz ardi etmeyiniz. Eger bakamayacak veya ilgilenemeyecekseniz kus sahiplenmeyiniz! Saglikli hobiler!
Not: Bilgisayarimi yurt disindan aldigim icin bazi türkce harfler klavyede bulunmamakta.
1- Erkek mi disi mi? Hangisini sahiplenmeliyim?
Genel olarak erkek kuslar daha konuskandirlar ve daha cok kelime ögrenirler. Daha oyuncudurlar. Bununda nedeni kur yapmalari ve daha merakli olmalaridir. Disi kuslar ise iyi birer isiricidir. Annelik icgüdüleri geregi yavrularini korumak icin daha saldirgan olurlar. Fakat bu demek degildir ki sadece erkek kus alinmali. Her kusun kendi karakteri vardir. Örnegin benim disi kusum oldukca evcil
. Olmazsa olmazimiz tek kus beslememeliyiz. Tek bir kus sahiplenip birde ayna takilinca kus ikram olarak yem kusup aynaya götürüyor ve aynada yansiyan görüntüsüne sunmaya calisiyor fakat basarisiz olup üzülüyor. Muhabbet kuslari sürü halinde yasayan sosyal canlilardir. Onlari yalnizliga hapsetmek dogru degildir!2- Kuslarim cift olurlar mi?
Rastgele 2 kus kafese koyuldugunda evet cift olabilirler, fakat olmayabilirlerde. Bu biraz sans isi. Tavsiyem kus alacaginiz yerde, tünekte birbirlerine yakin duran ve birbirlerine kur yapan ( tüylerini düzelten, öpüsen vb. ) cift sahiplenilmeli. Örnegin su iki kus coktan cift olmuslar;
Veya zaten kusunuz var ve ona es ariyorsaniz, bu durumda en dogrusu kusunuzu diger kuslarin bulundugu kafese birakip en az 2 saat gözlemlemektir. Kusunuz kendisine es sececek ve onunla ilgilenmeye baslayacaktir. Bu durumda ilgilendigi kusu sahiplenebilirsiniz. Eger mutlaka dısarıdan rastgele bir karsi cins kus, evde mevcut olan kusunuzun kafesine getirilecekse, o zaman tavsiye edilen yöntem sudur : Yeni gelen kus, yan tarafta başka bir kafeste tutulmalidir, 7-15 gün kadar birbirlerini görmeleri saglanmalıdır. Aralarında bir ilgilenme görüldüğü zaman, disi kus, erkegin kafesine tasınabilir. Genel olarak disi kus, erkegin kafesine bırakılır. Cünkü kafeste ilk olarak bulunan kus, o kafesin sahibidir ve erkek kus karakteri gereği baskın olmak ister. Eger erkek, disi kusun kafesine bırakılırsa ve disi kustan bir süreliğine sert müdahaleler görürse morali bozulur. Erkegin, disiye söz gecirmesi ayrıca ciftlesme açısından da önemli bir husustur.
3- Birbirlerine yakin olan kuslari alacagim fakat hangilerini almaliyim?
Ilk olarak suna deginmeliyim ki, 40'a yakın renk mutasyonu var. Yani temel olarak renkler yesil ve mavi seri olarak ikiye ayrılıyor. Yesil seri vahsi dogadaki muhabbet kuslarının asıl rengidir. Yesil seri altında: acık yesil, koyu yesil, zeytin yesili, grimsi yesil ve lutino bulunur. Mavi seri altında ise cesitlilik daha coktur ve bu serinin altında: acık mavi, koyu mavi, mor/violet, leylak rengi, albino ve sarı yüz bulunur. fakat bu temel renkler dışında bir çok mutasyon mevcuttur.
a) Öncelikle saglıklı bir kus almalıyız. Hasta olan kuslar, tünekte tüylerini kabartmıs ve gözlerini kısmıs bir şekilde dururlar. bazen titrerler, atesleri vardır çünkü enfeksiyon geciriyorlardır (tıpkı insanlardaki gibi). burunları akar, tüyleri dökülmüstür vs.. Bu durum dısarıdan bakarak anlasılabilir. Örnegin bariz bir sekilde hasta bir muhabbet kusu su sekilde görünür:
b) Ayrıca muhabbet kuşlarının diskilari da kontrol edilmelidir. Bu konuya da değinelim. Saglıklı muhabbet kusunun dıskısı kuru olur ve formu basittir:
Hasta olan kusların dıskısı ise cıvık olur. Ayrıca muhabbet kusları dıskılarıyla beraber sıvı da atarlar, normalde berrak olması gerekir fakat hastalık durumunda renkli olur. bu imajlarda farklı farklı hastalıklara yakalanmıs kusların dıskılarının yukarıdaki resme kıyasla oldukça farklı olduğu görülebilir :
4- Kafes secimi ve önemi
Kafes büyüklüğü konusunda sunu söylemeliyim: Ne kadar büyük olursa o kadar iyi. Bazı muhabbet ksşu forumlarında ''kusum hasta, ölmek üzere'' seklinde konular açanların konularında denk geliyorum, zavallı hayvan neredeyse kendi boyutunda bir kafesin icine konmus. Zaten hayvancagız tünekten asagıya indigi anda kendi dıskısına basıyor ve hastalık kapıyor, dar ortamdan dolayı da stres oluyor. Kafesinin ortasında durup kendi ekseni etrafında dönerken bile kuyrugu oraya buraya carpıyor. Kus böyle bir durumda rahatsız olacaktır, dediğim gibi strese de mutlaka girecektir, kısa sürede de hasta olup malesef ki ölecektir. O yüzden olabildigince büyük kafesler alınmalı. Ayrıca kusunuzun türü de göz önüne alınmalı. Örnegin cekoslavak muhabbet kuslarının kuyrukları oldukça uzun oldugu icin kafesiniz 2 metre yüksek de olsa, sayet derinligi azsa, kusun kuyruğu sürekli bir yerlere carpacaktır ve huzursuz olacaktır, tünekte dururken örnegin kuyruğu tellere sürtüp yamuk durabilir. veya yerli muhabbet kusu için 50x50x40cm kafes yeterken, jumbo için biraz daha büyük olmalıdır.
Kafesin pozisyonu ise, 1,5 ile 2 metre yüksekliğinde olursa ideali olur. Kuslar yüksekte durmayı severler. Bazı hayvanseverler kuşlarını 50-70 cm yükseklikteki masanın veya komodinin üzerine koyuyorlar, bu yanlıstır. kuslar kendilerini güvende hissetmezler. Ayrıca kafes gün ısıgı alan bir yerde olursa, ne zaman uyanacaklarını ve de ne zaman uyuyacaklarını daha iyi kestirirler ve günes ısıgı sayesinde d vitaminini sentezleyebilir, mutlu olurlar. O yüzden kafes ısık almayan los bir ortamda olmamalıdır.
Kafesin icerisinde ise kesinlikle doğal agactan bir tünek olmalı. Plastik tünek olmamalı, dogal bir hissiyat vermemekte ve mantar problemlerine yol acmakta. Hazır ağaç tünekler satılıyor, örnegin:
Tüneklerin pozisyonu ise kafeste uzunlamasına degil de derinlemesine olmalıdır ve bir tünek asagida iken digeri daha yukarıda yuvalıga paralel olmalıdır. Örnek olarak su görseli inceleyebilirsiniz:
5- Uygun kafes ve icinde olmasi gerekenler
Uygun olan kafes sekli görseldeki gibidir. Ölçü olarakta 40cm yükseklik, 35cm derinlik, 50cm genişlik cift muhabbet kusunuz icin yeterlidir. Icinde kuslarin kalsiyum ihtiyaclarini karsilamalari icin kalamar kemigi, mineral ihtiyaclarini karsilamalari ve gaga bakimlarini yapmalari icinde mineral blok olması gerekir.
Kalamar kemigi;
Mineral Blok;
Son olarak da bir diger olmazsa olmazımız kus kumudur. Yem yanında, kuslarımız tas da yemektedir. Kusların sindirim sistemi ile alakalı bir durumdur. yemlige doldurunuz. Kuslarımız cok az olsa da tüketimini yaparlar:
5- Kuslarimizi nasil beslemeliyiz?
Piyasada bir sürü hazır karısık yemler var, marka önermekten ziyade ilk olarak yemin taze ve karışım oranının uygun olduguna dikkat etmek gerekir. Bu konuyla ilgili iyikus.com 'da yeterince inceleme konuları mevcuttur. Akilli yemlik alarak doldurabiliriz. Akilli yemlik terimini de acalım. Muhabbet kusları yemlerinin icini yer, kabuklarını ise yemlige bırakır. Bu detay oldukca önemli. Muhabbet kuslarımızın yemligi yani yedikce bocalmıyor, dısarıdan bakıldıgında dolu görünüyor fakat aslında dısarıdan görünenler aslında ici bosaltılmıs kabuklar oluyor. O yüzden dikkat! Kuslarımız ac kalmasınlar. Bu problemin önüne gecmek icin akıllı yemlik denen bir yemlik cesidi var, surada anlatılmış:
Ayrıca paket yem disinda bir de muhabbet kuslarının en bayıldığı yiyecek olan dal darı var:
Kuslar, bir kere tadını alırlarsa ve eger kafeste asılı olarak görürlerse, normal yemin yüzüne bakmazlar. Sadece dal darıyı gagalarlar. Sürekli dal darı yemek isterler. Fakat dikkat! Dal darı yaglanma yapmaktadır. Pozitif yani ise muhabbet kusları icin lezzetlidir ve ishal'in önüne gecer. O yüzden iki üc günde bir ve de ödül olarak elinizden yedirmek ideali olacaktır. sürekli olarak kafesinde asılı olmaması daha iyidir.
Tüm bunların dısında da yumurtlama döneminde kuslarımızın kalsiyum ve protein ihtiyacı tavan yapıyor ve yumurta maması hazırlanıp verilir fakat sizler haftada bir de yumurta maması hazırlayabilir ve kusumuzun beslenmesini zenginlestirebilirsiniz. Mamanın kıvamı vs oldukca önemli, o yüzden anlatmak yerine video linki veriyorum, oldukca güzel anlatılmıs:
6- Kuslarim eve geldi, ne yiyor ne iciyor sadece tünekte duruyorlar
Bu konu hassas bir noktadır. Öncelikle bilinmesi gereken sey, kuslar insanlar kadar akıllı varlıklar degillerdir, yavas ögrenirler ve güvenirler. O yüzden öncelikle sizin elinizin korkulacak bir sey olmadığını anlamalılar. Elinizden bir zarar gelmedigini görmelilerdir. Bazı kuslar daha siz kafese yaklasır yaklasmaz kacmaya calısırlar, bazıları da elinizi kafesin icine soksanız daha kaçmazlar fakat dokunduğunuz anda kacarlar, dediğim gibi her kuşun kendi karakteri vardır.
Kuşlarımızı ilk gün eve getirip kafesine koyduktan sonra bir alısma süreci var, 5 gün kadar asla herhangi bir fiziksel teması mecbur olan yem ve şu degisimi dısında ne kafesine ne de kusun kendisine gerceklestirmemeliyiz. Kusumuz kafesine alıstıktan sonra, yem yedigini göreceksinizdir, belki direkt de yiyebilir belli olmaz. En cok garipsenen nokta kusların su icmediği olacaktır. Muhabbet kusları zaten az su icerler, ictiklerinde de az içerler. Eger evde yenilerse, siz hic içtigini bile görmüyor olabirsiniz. Ama mutlaka icerler, aclık grevine girmezler merak etmeyin, Siz arkanızı döndügünüzde veya ortamda olmadıgınız anda gizli gizli yiyip iceceklerdir.
7- Kuslarim ele alisti, bakimlari nasildir?
Muhabbet kusunuza duzenli olarak banyo sunmalisiniz. Cünkü banyo yapmak ihtiyaclaridir ve cok eglenirler. Kimisi su altinda, kimisi banyolukta, kimisi ise bir tabak suda yikanmayi severler. Hangisini sevdigini kusunuzu taniyaraktan sizlerin ögrenmesi gerekmektedir.
Bugün muhabbet kusu almaya karar versem acaba kac para tutar?
Muhabbet kusu ortalama 125 tl
Kafes 150 tl
1 kg yem 20 tl
200gr kus kumu 10tl
1 adet orta boy kalamar kemigi 10tl
1 adet mineral blok 5tl
2 adet agac tünek 30tl
1 adet suluk 2.5tl
Ortalama olarak 300tl ye edinebilirsiniz. Lütfen kuslarinizin ihtiyaclarini göz ardi etmeyiniz. Eger bakamayacak veya ilgilenemeyecekseniz kus sahiplenmeyiniz! Saglikli hobiler!
Not: Bilgisayarimi yurt disindan aldigim icin bazi türkce harfler klavyede bulunmamakta.
Son düzenleme:
