İspinozlar İçin Uygun Yuva Seçimi
En sık sorulan sorulardan biri olan ispinozlar için yuva seçimiyle ilgili kısa bir konu hazırlamak istedim.İspinozlar aslında yuva pek seçen türler değil ancak bazı türlerde nadirde olsa gözlemlenen bir bir durum haline gelebiliyor. Bir de ülkemizde satılan yuva ve malzemeleri düşünüldüğünde geniş kapsamlı seçeneklerimiz yok ne yazık ki.
Yuvalar Nasıl Olmalı ve Hangi Malzemeler Kullanılmalı?
Bazı ispinozlar, yumurtalarını nereye bıraktıklarını veya hangi yuvalama materyalleriyle çalışmak zorunda olduklarını umursamıyor gibi görünüyor.Özellikle zebra ispinozları, yumurtalarını herhangi bir ek yuva malzemesi kullanmadan yemliğe, uygun bir köşeye yumurtlama konusunda oldukça başarılılar. Benzer durum kanaryalarda da gözlemlenmektedir.
Süreç takibi, ispinozların kuluçka hazırlığında olup olmadığı sinyallerini verecektir. Çok kemirme, bir köşeye malzeme taşıma, kur sesleri + çiftleşme durumları, bazı durumlarda yuva malzemesi eksikliğinden kaynaklı tüy yolma durumları sinyal kabul edilebilir. Bir de kuşların bir yer arıyormuş gibi davranmaları da aslında anlaşılabilir bir ipucudur. Yuva yerine yemlik gibi kapların içine yönelme durumları varsa bunun içinde önlem almalı, suluk modelli kaplara geçmelisiniz. Her şeye rağmen taktığınız yuvaya değil, başka bir köşeye yönelme devam ediyorsa kullanılan yuvalık, belki konumu belki de malzemesinden kaynaklanan bir sorundan dolayı yöneldiğini unutmamak gerekiyor. En uygun yeri kendilerince seçme eğilimindedirler.
İspinozlar için En Doğru Yuva Hangisidir?
Bu konuda ispinozlar ikiye ayrılır.- Yapay yuvalama alanlarını kabul edenler
- Kendi yuvalarını sıfırdan yapmayı tercih edenler.
Genel olarak, türler ne kadar "evcil" olursa, yapay bir yuvalama alanını kabul etme olasılıkları o kadar artar. Birçok kişi, alttaki resimlerde olduğu gibi, kuşlarına bambu yuvalar sağlamayı tercih ederler. Bazı ispinozlar, kubbeli bir bambu yuvayı veya üstü açık bir bambu yuvalığı kabul ederler. Örnek;
Bununla birlikte bazı ispinozlar da, yarı açık bir yuvalığı veya U şeklinde bir giriş deliği olan bir yuvalığı tercih edebilir.
Ne yazık ki, evcil hayvan dükkanlarında bulunan yuvaların çoğu bambudan, farklı dallardan veya başka bir ağaç türünden yapılmaktadır. Hatta plastik bir örgü sepet modeline de rastlamışlığım var. Genel sorun aslında yuva malzemesinde. Ahşabın dezenfekte edilmesinin imkansız olması ve bu nedenle dışkı ile kirlenmiş yuvaların, yeniden kullanılamaz hale gelmesinden dolayı her seferinde yeni bir ürün alma ihtiyacı doğurur. Ahşap yuvalarla ilgili diğer bir sorun, bazı ağaç türlerinin ispinozlar için zehirli olmasıdır. Sedir, sekoya ve basınçla işlenmiş ağaçların tümü kemirgenlerde kansere neden olan ve kuşlara zararlı olduğu düşünülen kimyasallar içerir.
Bu nedenle, yapay bir yuvalama alanı için en iyi çözüm plastik bir yuva kutusudur. Sıcaklık değişimlerine karşı biraz daha duyarlı olmalarına rağmen (yalnızca kuşlar açık havada ılıman havalarda yetiştiriliyorsa önemlidir), plastik yuvalık seçimleri daha uygundur. Temizlenmesi ve dezenfekte edilmesi kolaydır, bu da onları yeniden kullanılabilir kılar. Ayrıca, yuva kontrollerini gerçekleştirmeyi çok daha kolay hale getiriyor bu tip modeller.
Kafesin dışına veya içine takılabilirler.
İspinozlarınıza birkaç farklı yuva tercihi sunmak, tercih ettikleri yuva türünü seçmelerine olanak tanır. Örneğin, pitilialar, twinspots'lar ve waxbill türleri, yarı açık bir girişe sahip bir yuvalığı tercih ederken, papağan ispinozları ise U şeklinde bir girişe sahip bir yuvayı tercih edebilir. Tabii ki, hala yapay yuvalama alanlarını reddeden ispinozlara da rastlayabilirsiniz ancak denemeden emin olmak zor olacaktır. Ek olarak yapay bir alanı kabul edebilen ancak yine de kendi yuvalarını sıfırdan inşa etmeyi tercih eden ispinozlarda vardır.
Yapay yuvalamayı reddeden kuşlara kendi yuvalarını yapma fırsatı vermek için toksik olmayan bitkiler ve uygun lifler sunulmalıdır. Bu aşamada örücü kuşlarda bir deneyim sahibi değilseniz, mutlaka kullanılabilecek uygun bitkileri araştırmanızı tavsiye ederim. Uzunca bir listesi ve karşılığı olan bir kısım.
Yuva İçin Doğru Konumu Seçmek
İspinozlar, yuvalığın yükseğe yerleştirilmesini tercih ederler. Bu nedenle genellikle yuvalığı, kafesin üst köşelerine yakın bir yere yerleştirmenizi tavsiye ederim. Yuva kontrolleri ispinoz üreticileri için önemli bir yere sahip olduğundan, göz hizanıza yakın ve daima temas kurmadan görebileceğiniz bir seviyede kalmasına da özen göstermek gerekmektedir. Yuvaları kafesin dışına takarsanız, kontrolünüz daha da kolaylaşacaktır. Kafesi içine takılan yuvalara ulaşmak hem zordur hem de kuşları anlık strese sokabilir.Eğer kafes alanınız yeterli ise çift başına en az iki yuvalık kullanın. Mümkünse farklı iki model yuvalık tercihinde bulunun ve farklı konumlara takın. Çift seçimini yapacaktır ve kuluçka süreci daha olumlu gidecektir. Kafeste birden çok çift varsa, bu yöntem çekişmeyi de azalttığı bilinmektedir.
Yuvaya yakın bir tüneğin olması önemlidir. Yuvaya yakın bir aydınlatma kullanılması da yuvaya yönelmeye katkı sağladığı söylense de ek bir düzenleme genelde gerekmemektedir.
Az sayıda ispinoz türü (quail gibi) doğrudan kafes tabanına yuva yapmaktadır. Bu durumda, kafesin hareketsiz bir köşesine, kozalaklı ağaçların yaprak ve dallarını bırakmanız, yuva yapmasını teşvik eder.
Yuva içi Malzeme Seçimi
Kuşlarınıza doğal ve toksik olmayan yuvalama malzemeleri sağlayın. İplik gibi küçük, sentetik liflerden ve saç gibi lifli malzemelerden kaçınmak her zaman daha iyidir. Bu lifler kuşun ayakları, ayak parmakları ve diğer vücut kısımlarına dolanarak hasara, uzuv kaybına ve hatta ölüme neden olabilir. Ayrıca saman, toprak, turba yosunu, okaliptüs yaprakları ve mısır koçanı (mantar gelişimine neden olabilir) kullanmaktan kaçınılmalıdır.Kesilmiş çuval bezi, gazete parçaları, hindistancevizi lifi ve mendil parçaları iyi yuvalama malzemesi seçenekleridir. Ek olarak, bazı türler belirli yuva içi malzemesini tercih eder. Örneğin papağan ispinozları geniş yapraklı otlar ve sazlıklar kullanır, Ateşkuyruklar gibi Painted ispinozlar yuvalarına taş ve küçük dallar eklemeyi severler. Bazı ispinozlar yuvalarını beyaz tüylerle donatmayı bile sever. Bu nedenle çok çeşitli yuva malzemesi sağlamanızı tavsiye ederim.
Kuşları sürece başlatmak için öncelikle bir miktar yuva içi malzemesini yuvaya koyun, bir kısmını da kafesin bir köşesine asın. Bu, kuşların yuva düzenlemeye başlamasına teşvik edici olacaktır.
Bazı çiftler, yuvaları tatmin olacak şekilde inşa edene kadar yumurtlamaya başlamaz, bu nedenle yuva tamamlanana kadar yuvalama malzemeleri sağlamaya devam etmelisiniz. Dokumacı ispinozları, büyük miktarda yuva malzemesi gerektiren türlere iyi bir örnektir.
Bir uyarı: Bazı kuşlar, -özellikle zebra ispinozları- yuvalarını aşırı doldurur. Yükselen giriş yüzünden yumurtaların ve bazen yavruların düşme riski olabilir. Ebeveynler yuvadan çıkarken, yanlışlıkla yumurtaları kırabilir.
Bazı çiftler ise aşırı malzeme kullanımından dolayı yumurtaları çok derine gömme sorunuyla karşılaşmanıza neden olabilir. Bu tip durumlarda sunulan yardımcı malzemeleri azaltmanız gerekmektedir.