Show Jumbo Muhabbet Kuşu yetiştirmeye yeni başlayanlar için tavsiye niteliğinde bir yazı
NOT: Çeviri daha anlaşılabilir olması için özünü korumakla beraber bazı açıklayıcı betimlemeler içermektedir.
Gren ve ben ülke çapında pek çok kulüp ve topluluğu ziyaret ederek konferanslar verdik, genelde bu işe merakları olan acemilerin, yerel Şampiyon yetiştiricilerden fazla yardım alamadıklarını gördük. Bu makalede yetiştiriciliğe yeni merak saldığım günlerden bu yana edindiğim tecrübeleri yeni girişimcilerle paylaşmak amacındayım.
İlk aşamada öncelikle gerekli olan Show kuşları ve üretimi hakkında tecrübe edinmektir, zira gerekli tecrübe ve bilgiye sahip olmadan paranızı daha sonra gerektiği gibi bakmayı beceremeyeceğiniz kuşlara vermek anlamsızdır.
Eğer bu işe yeni başlamış ve henüz ‘’ham’’ diyebileceğimiz bir acemiyseniz, atmanız gereken ilk adım, mümkün olduğunca çok yarışma ve sergiye gidip nitelikli kuşlara gözlerinizi alıştırmak olmalıdır.
Kaliteli bir Show kuşunu diğerlerinden ayırdedebilecek bir kıvama geldiğinizde artık birkaç çift edinmenizin zamanı gelmiştir. Mümkün olan tüm aktivitelere katılmak ve görebildiğiniz kadar çok örneği gözden geçirmek algılarınızın güçlenmesini sağlayacaktır.
Gittiğiniz sergilerde ve yarışmalarda derecelere giren kuşların yetiştiricilerini aklınızın bir köşesine yazın ve bu nitelikli kuşlar hakkında notlar alın. Bunu yaparken amacınız kuşların niteliklerini kavrayabileceğiniz bir ‘’göz’’ seviyesine ulaşmaktır. Bu konuda yeterli algıya sahip olduğunuzda ilk çiftlerinizi edinirken neyi aradığınızı ve neyin iyi olduğunu bilirsiniz.
Kaliteli kuşlara dair yeterince göz aşinalığı edindikten ve yetiştiricilik hakkında bilgi sahibi olduktan sonra artık ikinci aşamaya geçebilir ve kendi kuşlarınızı edinebilirsiniz. Şunu asla aklınızdan çıkarmayın, Şampiyon yetiştiriciler nitelikli kan taşıyan kuşlarını acemilere vermek istemezler. Bunu yapanlar bilin ki üretimi nitelikli kuşlar yetiştirmek için değil satılacak kuşlar yetiştirmek için yetiştiricilik yapıyordur. Bir düşünürsek her hafta yarışmalara katılan ve dereceler alan bir yetiştirici, Şampiyon kuşlarını ve aynı kanı taşıyan diğer nitelikli üretimlerini sürekli satarlarsa, bu tüketime ne kadar dayanabilir?
Eğer siz ödevinizi iyi yaparsanız, hangi üreticilerin yarışmalarda sürekli dereceye giren ‘’pek çok’’ kuş yetiştirdiğini görebilirsiniz (nadiren derece alanlardan bahsetmiyorum), yarışmalarda derece alan bazı kuşların yetiştiricileri üretime yeni başlamış ancak çok nitelikli kuşlara parayı basarak kaçınılmaz olarak nitelikli kuşlar üretebilmiş olabilirler. Sizin o şampiyon kuşları temim etmek için yeterli imkanınız olmayabilir. Ancak bu kuşlarla aynı kanı taşıyan kardeşlerini daha uygun bir fiyata temin edebilirsiniz. Bu kuşlar da Şampiyon akrabaları ile aynı genleri taşıyorlardır. İyi kandan gelen görece vasat bir kuş, vasat kandan gelen bir şampiyondan daha faydalı olacaktır sizin için. Nispeten daha az nitelikli bir anne babadan gelen şampiyon bir kuş yerine her zaman nitelikli anne, babadan gelen nispeten vasat bir kuşu tercih edin.
Damızlıklarınızı alırken her zaman anne, baba ve kardeşleri görün ve kuşun kanı, soyu hakkında fikir sahibi olun. Edindiğiniz kuşun görünümünden daha önemli olan taşıdığı kandır. Vasat genlere sahip kuşların yavruları arasında diğer yavrulardan ve anne babadan belirgin bir şekilde daha üstün nitelikler taşıyan yavrular çıkabilir ama bu kuşlar taşıdığı nitelikleri muhtemelen gelecek nesillere aktaramayacaklardır. (bunlar bizim aradan sıyrılan diye tanımladığımız kuşlardır). damızlıklarınızı farklı kümeslerden edinmeye çalışın.
Damızlıklarınızı temin ederken birbirileriyle zıt nitelikler taşıyan kuşlar edinmek çok önemlidir. (Örneğin geniş omuzları olan bir kuşla, kafa yapısı ve tüyleri nitelikli bir kuşu çift yapmak gibi). Farklı nitelikleri çaprazlayarak her iki tarafında üstün özelliklerini bir kanda toplamalısınız. Bu üstün özellikleri kuşaktan kuşağa çaprazlayarak kendi kanınıza sahip olmanız birkaç senenizi alacaktır. Bunu başarmanın kısa bir yolu yoktur; tabi bunu söylerken ‘’limitsiz bir çek defteriniz olmadığını varsayıyorum’’
Başlangıçta kuşların renklerinden ziyade diğer özelliklerine konsantre olmalısınız. Bana sıkça sorulan bir soru ‘’kuşlarda geliştirmesi en önemli özellik nedir?’’ olmuştur. Şunu söylemeliyim ki; kuşun kafa yapısı ve bunu meydana getiren baş tüyleri ve yüzüne genişlik kazandıran yanak tüylerini geliştirmek en zorudur. Bunu omuz ve boyun yapısı izler. Bu özelliklere sahip kuşlar her zaman boyutlarına bakılmaksızın hakemlerin dikkatini çeker. Bir kuşa puan kazandıran her zaman onun iriliği değildir. Diğer nitelikleri vasat bir kuş ne kadar iri olursa olsun çoğunlukla nitelikli kafa ve omuz yapısı olan kuşların gerisinde kalacaktır.
Nitelikli bir baş yapısı için gereken özellikler Baş tüylerinin yoğunluğu, uzunluğu ve yönüdür.
Çiftlerinizi oluştururken baş tüyleri ile yanak tüylerini çaprazlamaya çalışın. Nitelikli baş tüylerne sahip bir kuşla nitelikli yanak tüylerine sahip diğer bir kuşu çiftlemek size her iki özelliği de taşıyan yavrular verecektir. Bu aşamada kuşların renklerine önem vermeyin. Gerekli diğer niteliklere zaman içinde sahip olduktan sonra istediğiniz renkler üzerinde çalışabilirsiniz. Unutmayın kuşlarınıza puan kazandıracak olan onların rengi değil diğer nitelikleridir. Bu sebeple kuşlarınızı renkleri için değil diğer özellikileri için eşleyin.
Çoğu zaman yeni başlayanlar, canlı renklere sahip görece daha az nitelikli kuşları, gri-yeşil renge sahip ama kaliteli nitelikleri olan bir kuşa rengini sevmedikleri için tercih ederler. Bu hatayı yapmaktan kaçının.
Bazı durumlarda baş tüyleri lekeli kuşlar temin edebilirsiniz ama bunu sadece kuş diğer özelliklere fazlasıyla sahipse yapın. Lekeli kuşlar sayıları fazla olmamakla birlikte her kümeste birkaç tane mevcuttur ama bu kuşları eşlemeninde bazı püf noktaları vardır. Unutmayın ki, Lekeli baş tüyleri olan bir kuşla temiz baş tüyleri olan bir kuş size her iki özelliğe de sahip yavrular verecektir. Bu sebeple Lekeli anne babaları olan lekesiz bir kuşu her zaman lekesiz bir kuşla eşleyin; zira anne babalarının taşıdığı bu istenmeyen özelliği kendileri taşımasa bile bir sonra ki nesile aktarabilirler. Kendi tecrübelerime dayanarak lekeli baş tüylerine sahip kuşlar genelde Opal kuşlardır ve bu opal kuşları normal lekesiz kuşlarla eşlemek en doğrusudur.
Kuşlarınızın soylarıyla ve istenmeyen özellikleriyle ilgili daima notlar alın, çünkü kümesinizin kalabalıklaştıkça anne babalarla ilgili bazı detayları gözden kaçırabiliyorsunuz.
Başarılı bir yetiştirici olmanın anahtarı sabır, kendini bu işe adamak ve tabi ki doğru eşlemeleri yapmak için doğru damızlıkları seçmektir. Şunu da unutmayın ki kuşlarınızın eksiklerini gidermek ve daha da geliştirmek için onları her fırsatta sergilemeli, yarışmalara sokmalı ve diğer yetiştiricilerin kuşlarıyla kıyaslamalısınız.
Burada dereceye girmek her ne kadar çok güzel bir motivasyon sebebi olsa da asıl amaç yarışmak ve bu sırada neyi doğru yapıp neyi eksik yaptığınızı görmektir.
Son bir uyarım ise kuşların gerdanlarıyla ilgili olacaktır.Bizim tabirimizle ‘’gerdan körü’’ olmayın. Gerdan lekeleri küçük olduğu için iyi özellikler taşıyan bir kuşu gözardı etmeyin. Bu eksiklik ileride giderilebilir. Daha önemli olan Kuşunuzun kafa yapısıdır.
Tüm yeni başlayanlara bol şans diliyorum, her zaman yarışmalarda yeni kanlar görmek isteriz…
Pat Norris
tercume: Goktug Sanliturk
NOT: Çeviri daha anlaşılabilir olması için özünü korumakla beraber bazı açıklayıcı betimlemeler içermektedir.
Gren ve ben ülke çapında pek çok kulüp ve topluluğu ziyaret ederek konferanslar verdik, genelde bu işe merakları olan acemilerin, yerel Şampiyon yetiştiricilerden fazla yardım alamadıklarını gördük. Bu makalede yetiştiriciliğe yeni merak saldığım günlerden bu yana edindiğim tecrübeleri yeni girişimcilerle paylaşmak amacındayım.
İlk aşamada öncelikle gerekli olan Show kuşları ve üretimi hakkında tecrübe edinmektir, zira gerekli tecrübe ve bilgiye sahip olmadan paranızı daha sonra gerektiği gibi bakmayı beceremeyeceğiniz kuşlara vermek anlamsızdır.
Eğer bu işe yeni başlamış ve henüz ‘’ham’’ diyebileceğimiz bir acemiyseniz, atmanız gereken ilk adım, mümkün olduğunca çok yarışma ve sergiye gidip nitelikli kuşlara gözlerinizi alıştırmak olmalıdır.
Kaliteli bir Show kuşunu diğerlerinden ayırdedebilecek bir kıvama geldiğinizde artık birkaç çift edinmenizin zamanı gelmiştir. Mümkün olan tüm aktivitelere katılmak ve görebildiğiniz kadar çok örneği gözden geçirmek algılarınızın güçlenmesini sağlayacaktır.
Gittiğiniz sergilerde ve yarışmalarda derecelere giren kuşların yetiştiricilerini aklınızın bir köşesine yazın ve bu nitelikli kuşlar hakkında notlar alın. Bunu yaparken amacınız kuşların niteliklerini kavrayabileceğiniz bir ‘’göz’’ seviyesine ulaşmaktır. Bu konuda yeterli algıya sahip olduğunuzda ilk çiftlerinizi edinirken neyi aradığınızı ve neyin iyi olduğunu bilirsiniz.
Kaliteli kuşlara dair yeterince göz aşinalığı edindikten ve yetiştiricilik hakkında bilgi sahibi olduktan sonra artık ikinci aşamaya geçebilir ve kendi kuşlarınızı edinebilirsiniz. Şunu asla aklınızdan çıkarmayın, Şampiyon yetiştiriciler nitelikli kan taşıyan kuşlarını acemilere vermek istemezler. Bunu yapanlar bilin ki üretimi nitelikli kuşlar yetiştirmek için değil satılacak kuşlar yetiştirmek için yetiştiricilik yapıyordur. Bir düşünürsek her hafta yarışmalara katılan ve dereceler alan bir yetiştirici, Şampiyon kuşlarını ve aynı kanı taşıyan diğer nitelikli üretimlerini sürekli satarlarsa, bu tüketime ne kadar dayanabilir?
Eğer siz ödevinizi iyi yaparsanız, hangi üreticilerin yarışmalarda sürekli dereceye giren ‘’pek çok’’ kuş yetiştirdiğini görebilirsiniz (nadiren derece alanlardan bahsetmiyorum), yarışmalarda derece alan bazı kuşların yetiştiricileri üretime yeni başlamış ancak çok nitelikli kuşlara parayı basarak kaçınılmaz olarak nitelikli kuşlar üretebilmiş olabilirler. Sizin o şampiyon kuşları temim etmek için yeterli imkanınız olmayabilir. Ancak bu kuşlarla aynı kanı taşıyan kardeşlerini daha uygun bir fiyata temin edebilirsiniz. Bu kuşlar da Şampiyon akrabaları ile aynı genleri taşıyorlardır. İyi kandan gelen görece vasat bir kuş, vasat kandan gelen bir şampiyondan daha faydalı olacaktır sizin için. Nispeten daha az nitelikli bir anne babadan gelen şampiyon bir kuş yerine her zaman nitelikli anne, babadan gelen nispeten vasat bir kuşu tercih edin.
Damızlıklarınızı alırken her zaman anne, baba ve kardeşleri görün ve kuşun kanı, soyu hakkında fikir sahibi olun. Edindiğiniz kuşun görünümünden daha önemli olan taşıdığı kandır. Vasat genlere sahip kuşların yavruları arasında diğer yavrulardan ve anne babadan belirgin bir şekilde daha üstün nitelikler taşıyan yavrular çıkabilir ama bu kuşlar taşıdığı nitelikleri muhtemelen gelecek nesillere aktaramayacaklardır. (bunlar bizim aradan sıyrılan diye tanımladığımız kuşlardır). damızlıklarınızı farklı kümeslerden edinmeye çalışın.
Damızlıklarınızı temin ederken birbirileriyle zıt nitelikler taşıyan kuşlar edinmek çok önemlidir. (Örneğin geniş omuzları olan bir kuşla, kafa yapısı ve tüyleri nitelikli bir kuşu çift yapmak gibi). Farklı nitelikleri çaprazlayarak her iki tarafında üstün özelliklerini bir kanda toplamalısınız. Bu üstün özellikleri kuşaktan kuşağa çaprazlayarak kendi kanınıza sahip olmanız birkaç senenizi alacaktır. Bunu başarmanın kısa bir yolu yoktur; tabi bunu söylerken ‘’limitsiz bir çek defteriniz olmadığını varsayıyorum’’
Başlangıçta kuşların renklerinden ziyade diğer özelliklerine konsantre olmalısınız. Bana sıkça sorulan bir soru ‘’kuşlarda geliştirmesi en önemli özellik nedir?’’ olmuştur. Şunu söylemeliyim ki; kuşun kafa yapısı ve bunu meydana getiren baş tüyleri ve yüzüne genişlik kazandıran yanak tüylerini geliştirmek en zorudur. Bunu omuz ve boyun yapısı izler. Bu özelliklere sahip kuşlar her zaman boyutlarına bakılmaksızın hakemlerin dikkatini çeker. Bir kuşa puan kazandıran her zaman onun iriliği değildir. Diğer nitelikleri vasat bir kuş ne kadar iri olursa olsun çoğunlukla nitelikli kafa ve omuz yapısı olan kuşların gerisinde kalacaktır.
Nitelikli bir baş yapısı için gereken özellikler Baş tüylerinin yoğunluğu, uzunluğu ve yönüdür.
Çiftlerinizi oluştururken baş tüyleri ile yanak tüylerini çaprazlamaya çalışın. Nitelikli baş tüylerne sahip bir kuşla nitelikli yanak tüylerine sahip diğer bir kuşu çiftlemek size her iki özelliği de taşıyan yavrular verecektir. Bu aşamada kuşların renklerine önem vermeyin. Gerekli diğer niteliklere zaman içinde sahip olduktan sonra istediğiniz renkler üzerinde çalışabilirsiniz. Unutmayın kuşlarınıza puan kazandıracak olan onların rengi değil diğer nitelikleridir. Bu sebeple kuşlarınızı renkleri için değil diğer özellikileri için eşleyin.
Çoğu zaman yeni başlayanlar, canlı renklere sahip görece daha az nitelikli kuşları, gri-yeşil renge sahip ama kaliteli nitelikleri olan bir kuşa rengini sevmedikleri için tercih ederler. Bu hatayı yapmaktan kaçının.
Bazı durumlarda baş tüyleri lekeli kuşlar temin edebilirsiniz ama bunu sadece kuş diğer özelliklere fazlasıyla sahipse yapın. Lekeli kuşlar sayıları fazla olmamakla birlikte her kümeste birkaç tane mevcuttur ama bu kuşları eşlemeninde bazı püf noktaları vardır. Unutmayın ki, Lekeli baş tüyleri olan bir kuşla temiz baş tüyleri olan bir kuş size her iki özelliğe de sahip yavrular verecektir. Bu sebeple Lekeli anne babaları olan lekesiz bir kuşu her zaman lekesiz bir kuşla eşleyin; zira anne babalarının taşıdığı bu istenmeyen özelliği kendileri taşımasa bile bir sonra ki nesile aktarabilirler. Kendi tecrübelerime dayanarak lekeli baş tüylerine sahip kuşlar genelde Opal kuşlardır ve bu opal kuşları normal lekesiz kuşlarla eşlemek en doğrusudur.
Kuşlarınızın soylarıyla ve istenmeyen özellikleriyle ilgili daima notlar alın, çünkü kümesinizin kalabalıklaştıkça anne babalarla ilgili bazı detayları gözden kaçırabiliyorsunuz.
Başarılı bir yetiştirici olmanın anahtarı sabır, kendini bu işe adamak ve tabi ki doğru eşlemeleri yapmak için doğru damızlıkları seçmektir. Şunu da unutmayın ki kuşlarınızın eksiklerini gidermek ve daha da geliştirmek için onları her fırsatta sergilemeli, yarışmalara sokmalı ve diğer yetiştiricilerin kuşlarıyla kıyaslamalısınız.
Burada dereceye girmek her ne kadar çok güzel bir motivasyon sebebi olsa da asıl amaç yarışmak ve bu sırada neyi doğru yapıp neyi eksik yaptığınızı görmektir.
Son bir uyarım ise kuşların gerdanlarıyla ilgili olacaktır.Bizim tabirimizle ‘’gerdan körü’’ olmayın. Gerdan lekeleri küçük olduğu için iyi özellikler taşıyan bir kuşu gözardı etmeyin. Bu eksiklik ileride giderilebilir. Daha önemli olan Kuşunuzun kafa yapısıdır.
Tüm yeni başlayanlara bol şans diliyorum, her zaman yarışmalarda yeni kanlar görmek isteriz…
Pat Norris
tercume: Goktug Sanliturk