SAKSI DEĞİŞTİRME
Saksı Değiştirme, Saksı Nasıl Değiştirilir? , Saksı Tercihi
Saksı Değiştirme işlemi, iç mekan süs bitkileri yetiştiriciliğinde önemli bir yer kaplar. Bitkiler yetiştiricinin gereksiz yere bitkinin saksısının değiştirilmesi veya saksı değiştirmeyi tam bilmemesi nedeniyle zarar görmektedir. İçersinde belirli oranda toprak bulunmakta olan kaplarda ( sözgelişi saksı, kasa , çanak vb. gibi ) yetiştirilen süs bitkilerinin bir müddet sonra var olan bitki besin maddeleri beslenme neticesi azalır. Saksı değiştirmeyi gerektiren başka önemli neden de , bitkinin toprak üstü kısmı ile birlikte köklerinin de gelişmesi ve saksının zaman geçtikçe yetersiz duruma gelmesidir.
Saksı değiştirme sırasında genel bir kural, yeni saksının eskisine oranla bir boy daha büyük tutulmasıdır. daha büyük saksı kullanılması hem luzumsuz hem de sakıncalıdır. Çünkü, büyük saksılar fazla yer kaplarlar ; bundan başka , bitki köklerinin saksı toprağını tümüye kaplayacak şekilde gelişmesi uzun vakit alır. Bu konunun doğru uygulaması sanıldığından çok daha önemli neticeler vermektedir. Dolayısıyla, iç mekan süs bitkileri yetiştiriciliğinde , bilhassa son yıllarda oldukça ufak saksılar kullanılarak, saksı harçlarının sıvı gübrelerle desteklenmesi ilkesi yerleşmiş bulunmaktadır.
Saksı değiştirme sırasında köklere ve bu arada bütün bitkiye toplu bir görünüş kazandırmak, bitkinin alt kısımlarında oluşabilecek çıplaklaşmaları önlemek hedefi ile sürgün ve ana dallarda budama yapılabilir. Ancak bazı bitkilerin budamaya karşı hassas oldukları unutulmamalıdır. Kök budaması ise uçlarının canlılığını yitirdiği veya kök sisteminin aşırı geliştiği durumlarda söz konusudur. Böyle durumlarda kökler keskin bir bıçakla hafifçe budanır. Plastik saksılarla toprak saksılar arasındaki en önemli farlılık gözenekliliktir. Plastik saksılar gözeneksizdir. toprak saksılar ise, yapım tekniklerine bağlı olarak farklı miktarlarda gözenek içerirler. Bu da arada bazı değişiklikler olmasına yol açar.
Saksı Değiştirme Zamanları
Saksı değiştirme işlemi genellikle ilkbahar ve sonbahar aylarında yapılır. Hızlı büyüyen bitkilerin saksıları her yıl değiştirilmelidir.
Bitkilerin saksılarını değiştirirken asla çok büyük saksılara geçirmeyin. Çünkü kökleri saksıya göre çok küçük olduklarından yeterli suyu alamazlar
Saksı Değiştirme Tekniği
Saksı Değiştirme, Saksı Nasıl Değiştirilir? , Saksı Tercihi
Saksı Değiştirme işlemi, iç mekan süs bitkileri yetiştiriciliğinde önemli bir yer kaplar. Bitkiler yetiştiricinin gereksiz yere bitkinin saksısının değiştirilmesi veya saksı değiştirmeyi tam bilmemesi nedeniyle zarar görmektedir. İçersinde belirli oranda toprak bulunmakta olan kaplarda ( sözgelişi saksı, kasa , çanak vb. gibi ) yetiştirilen süs bitkilerinin bir müddet sonra var olan bitki besin maddeleri beslenme neticesi azalır. Saksı değiştirmeyi gerektiren başka önemli neden de , bitkinin toprak üstü kısmı ile birlikte köklerinin de gelişmesi ve saksının zaman geçtikçe yetersiz duruma gelmesidir.
Saksı değiştirme sırasında genel bir kural, yeni saksının eskisine oranla bir boy daha büyük tutulmasıdır. daha büyük saksı kullanılması hem luzumsuz hem de sakıncalıdır. Çünkü, büyük saksılar fazla yer kaplarlar ; bundan başka , bitki köklerinin saksı toprağını tümüye kaplayacak şekilde gelişmesi uzun vakit alır. Bu konunun doğru uygulaması sanıldığından çok daha önemli neticeler vermektedir. Dolayısıyla, iç mekan süs bitkileri yetiştiriciliğinde , bilhassa son yıllarda oldukça ufak saksılar kullanılarak, saksı harçlarının sıvı gübrelerle desteklenmesi ilkesi yerleşmiş bulunmaktadır.
Saksı değiştirme sırasında köklere ve bu arada bütün bitkiye toplu bir görünüş kazandırmak, bitkinin alt kısımlarında oluşabilecek çıplaklaşmaları önlemek hedefi ile sürgün ve ana dallarda budama yapılabilir. Ancak bazı bitkilerin budamaya karşı hassas oldukları unutulmamalıdır. Kök budaması ise uçlarının canlılığını yitirdiği veya kök sisteminin aşırı geliştiği durumlarda söz konusudur. Böyle durumlarda kökler keskin bir bıçakla hafifçe budanır. Plastik saksılarla toprak saksılar arasındaki en önemli farlılık gözenekliliktir. Plastik saksılar gözeneksizdir. toprak saksılar ise, yapım tekniklerine bağlı olarak farklı miktarlarda gözenek içerirler. Bu da arada bazı değişiklikler olmasına yol açar.
Saksı Değiştirme Zamanları
Saksı değiştirme işlemi genellikle ilkbahar ve sonbahar aylarında yapılır. Hızlı büyüyen bitkilerin saksıları her yıl değiştirilmelidir.
Bitkilerin saksılarını değiştirirken asla çok büyük saksılara geçirmeyin. Çünkü kökleri saksıya göre çok küçük olduklarından yeterli suyu alamazlar
Saksı Değiştirme Tekniği
- Bir bitkinin saksını değiştirirken eski saksının çapından 2-3 cm. geniş olmalıdır.
- Saksısı değiştirilecek olan bitkinin toprağı hafifçe nemlendirilir.
- Bitkinin kök boğazı sol elin yüzük parmağı ile orta parmağı arasına alınır. Bu arada sol elin avuç içi saksı toprağını tutar ve saksı ters çevrilerek kenarı sert bir yere hafifçe vurulur. Böylece bitkinin kök yumağının saksı kenarından basitçe ayrılması sağlanmış olur.
- Sağ elle saksı çıkarılır ve bu esnada toprağın dağılmamasına özen gösterilir. Daha önce belirtildiği biçimde kök ve gövde budaması yapılır. Bundan sonraki işlem yeni saksının dikim için hazırlanmasıdır.
- Saksının dip kısmındaki akıtma deliği üstüne ufak bir saksı kırığı konur. böylelikle sulama sırasında toprağa verilen suyun fazlası bu delikten dışarı akar. Saksı dibinde akıtma deliğinin bulunmaması veya bu deliğin kapanması halinde kökler fazla sulama ile kısa zamanda çürürler. iyi drenaja ihtiyacı olan bitkilerde ise, saksı dibinde önce saksı kırıkları veya ufak çakıllardan bir drenaj tabakası oluşturulur.
- Yeni saksıya dikim sırasında bitki sol el ile saksı ortasına gelecek şekilde ve istenilen yükseklikte tutulur. bitkinin eskisine oranla daha derin veya yüzeyse dikilmemesine dikkat edilmelidir. Ancak bu kuralın tersine bazı bitkiler devamlı bir miktar daha derine dikilir.
- Sağ elle kök yumağı ile saksı arasında kalan boşluğa yeni hazırlanan harç doldurulur ve boşluk kalmaması için harç çepeçevre parmakla bastırılır. Daha sonra saksı tabanı üstünde birkaç kez masaya vurularak harcın iyice oturması sağlanır.
- Saksı tümüyle toprakla doldurulmamalı sulama payı olarak saksı kenarı üst seviyesi ile toprak yüzeyi arasında 1.5 cm dolayında bir boşluk bırakılmalıdır.
- İşlem bittikten sonra bitkilere önce toprak tümüyle nemli duruma gelinceye kadar su verilir. daha sonraları az su verilmeli , ama sıkça su püskürtülmelidir. Saksısı yeni değiştirilmiş bitkiler, ışık seven nitelikte olsalar bile, başlangıçta direkt güneş ışığı altında bırakılmamalı, yarı veya hafif gölge yerlerde bulundurulmalıdırlar