Çok araştırmama rağmen, muhabbet kuşlarının cinsiyetini belirlemede dikkat edebileceğimiz noktalardan sultan papağanlarında bulamadım. Tabi ki belirli bilgiler var fakat kesin şuradan anlayabilirsin şeklinde bir konuya denk gelmedim. O yüzden yabancı bir siteden yapabildiğim kadarıyla çevirerek, en azından bir fikir elde edebileceğimiz konulara değinmek istedim. Keyifli okumalar…
1. YÖNTEM :Fiziksel Özelliklerinden Belirleme
Yetişkin Olmasını Bekleyin. Sultan papağanı 6 - 9 aylık olup, ilk tüy dökümünü gerçekleştirmesini bekleyin. Tüy dökümünden sonra cinsiyetler arasında farklılık gösteren tüyler çıkacaktır. Bu süreçte papağanınızın beslenmesine dikkat etmelisiniz. Ve yuvalık bulundurmamalısınız; yuvalık dişi sultan papağanlarında erken yumurtlamaya teşvik edecektir.
Sultan Papağanınızı Tanıyın. Mutasyonsuz normal sultan papağanı; sarı yüzlü, turuncu dairesel yanaklı ve gri gövdeye sahiptir. Bahsettiğimiz renklere sahip olmayan sultan papağanlarında, cinsiyet belirleme daha zordur.
Kuyruğunu İnceleyin. Normal sultan papağanlarının, yetişkin dişileri kuyruk tüylerinin alt kısmında işaretlere sahiptir. Bu işaretler; gri/ koyu gri, beyaz/
gri, sarı/gri olarak değişen yatay çizgilerdir. Ancak bazı “Dişi”lerde gri tüy üzerinde noktalar veya düzensiz desenler vardır. Eğer incelemekte zorluk çekiyorsanız; papağanı parlak bir ışıkta kalacak şekilde dik tutun ve bu şekilde inceleyin. Ve bahsettiğimiz işaretleri görmüyorsanız papağanınız muhtemelen “Erkek”tir.
Lutinolarda ve yanakları soluk sarı veya beyaz olan papağanlar; dişinin kanatları ve kuyruk altındaki sarı leke/ işaretlerden anlaşılabilir. (Parlak ışık kullanmak işinizi kolaylaştıracaktır.)
Surat Kısmına Bakın. Normal sultan papağanı türlerinde; “Erkek” tipik olarak daha çarpıcı yüz tüylerine sahiptir ve parlak sarı suratta, turuncu yanaklar vardır. “Dişi”de, genellikle daha soluk sarı veya gri surat, daha açık turuncu yanak vardır.
Bazı ırklarda; sadece “Erkek”lerde tüy dökümünden sonra sarı bir surat oluşur. “Dişi”de gri veya kahverengimsi surat tüy dökümünden sonra da aynıdır.
Beyaz suratlı olan ancak gövdeleri beyaz olmayan sultan papağanlarında; hiç yanak lekesi olmayan erkekler, gövde tüyleriyle aynı soluk yanakları olan dişiler vardır.
Gövde Tüylerine Bakın. Gri gövdeye sahip “Erkek” sultanlarda daha koyu gri tüyler; “Dişi” sultanlarda daha açık gri olma eğilimindedir. Daha az güvenilir bir yöntemdir. Diğer yöntemleri kesinleştirmek için kullanmak daha uygun olacaktır.
Bazı türlerde, “Dişi” sultanın kanatları altında da soluk sarı lekeler vardır.
Beyaz tür olmayan bir gövdede, beyaz lekeler bulunan İnci sultanlarda; eğer “Erkek” ise bu lekeleri ilk tüy dökümünden sonra kaybeder. “Dişi” ise bu lekeler tekrar oluşur.
Bir veterinere Gitmek. Tamamen emin olmak istiyorsanız, bir DNA testi yaptırabilirsiniz.
2. YÖNTEM: Davranışlardan Belirleme
Sesine Kulak Verin. Hızlı bir şekilde cinsiyet belirlemeye yardımcı olmasa da; konuşmayı öğrenen bir sultan genellikle “Erkek” olmaktadır. Herhangi bir kelime öğrensinler ya da öğrenmesinler; erkek sultanlar daha çok şarkı söyleme ve ıslık çalma eğilimindedir. “Dişi” ise daha çok sessiz kalır, erkeklerden daha çok tıslar ve çığlık atar.
Ayna. “Erkek” sultan aynayı gösterdiğinizde; ayna önünde çok fazla zaman geçirir, ıslık çalar, aynaya ilgi gösterir. “Dişi” sultan da ise ilgisizlik vardır.
Kur yapıyor mu? “Erkek” genellikle dişi kuşu etkilemeye çalışır, bazen bu davranışları etrafta başka bir kuş olmasa da sergileyebilir. ;
“Dişi” genellikle bağ kurma, çiftleşme konularında daha az aktiftir ve erkek olmadığı sürece kur yapacak davranışları sergilemez. Ancak;
Davranışlarına Dikkat Edin. Deneyimli kuş besleyicileri, kuşlarının popo kısmını tüneklere, nesnelere hatta sahibinin eline; her gün veya daha sık sürdüğünü fark etmişler. Ve bu davranış en çok “Erkek” papağanlarda gözlemlenir, ancak her konuda olduğu gibi istisnalar da vardır.
Yumurtlama Durumu Var Mı? Bilindiği üzere sadece dişiler yumurta bırakır. Fakat kafeste birden fazla papağan varsa işler karışabilir. Cinsiyetten emin olmak istiyorsanız, ayrı bir kafes ve yuvalık temin etmelisiniz.
1. YÖNTEM :Fiziksel Özelliklerinden Belirleme
Yetişkin Olmasını Bekleyin. Sultan papağanı 6 - 9 aylık olup, ilk tüy dökümünü gerçekleştirmesini bekleyin. Tüy dökümünden sonra cinsiyetler arasında farklılık gösteren tüyler çıkacaktır. Bu süreçte papağanınızın beslenmesine dikkat etmelisiniz. Ve yuvalık bulundurmamalısınız; yuvalık dişi sultan papağanlarında erken yumurtlamaya teşvik edecektir.
Sultan Papağanınızı Tanıyın. Mutasyonsuz normal sultan papağanı; sarı yüzlü, turuncu dairesel yanaklı ve gri gövdeye sahiptir. Bahsettiğimiz renklere sahip olmayan sultan papağanlarında, cinsiyet belirleme daha zordur.
Kuyruğunu İnceleyin. Normal sultan papağanlarının, yetişkin dişileri kuyruk tüylerinin alt kısmında işaretlere sahiptir. Bu işaretler; gri/ koyu gri, beyaz/
gri, sarı/gri olarak değişen yatay çizgilerdir. Ancak bazı “Dişi”lerde gri tüy üzerinde noktalar veya düzensiz desenler vardır. Eğer incelemekte zorluk çekiyorsanız; papağanı parlak bir ışıkta kalacak şekilde dik tutun ve bu şekilde inceleyin. Ve bahsettiğimiz işaretleri görmüyorsanız papağanınız muhtemelen “Erkek”tir.Lutinolarda ve yanakları soluk sarı veya beyaz olan papağanlar; dişinin kanatları ve kuyruk altındaki sarı leke/ işaretlerden anlaşılabilir. (Parlak ışık kullanmak işinizi kolaylaştıracaktır.)
Surat Kısmına Bakın. Normal sultan papağanı türlerinde; “Erkek” tipik olarak daha çarpıcı yüz tüylerine sahiptir ve parlak sarı suratta, turuncu yanaklar vardır. “Dişi”de, genellikle daha soluk sarı veya gri surat, daha açık turuncu yanak vardır.Bazı ırklarda; sadece “Erkek”lerde tüy dökümünden sonra sarı bir surat oluşur. “Dişi”de gri veya kahverengimsi surat tüy dökümünden sonra da aynıdır.
Beyaz suratlı olan ancak gövdeleri beyaz olmayan sultan papağanlarında; hiç yanak lekesi olmayan erkekler, gövde tüyleriyle aynı soluk yanakları olan dişiler vardır.
Gövde Tüylerine Bakın. Gri gövdeye sahip “Erkek” sultanlarda daha koyu gri tüyler; “Dişi” sultanlarda daha açık gri olma eğilimindedir. Daha az güvenilir bir yöntemdir. Diğer yöntemleri kesinleştirmek için kullanmak daha uygun olacaktır.
Bazı türlerde, “Dişi” sultanın kanatları altında da soluk sarı lekeler vardır.
Beyaz tür olmayan bir gövdede, beyaz lekeler bulunan İnci sultanlarda; eğer “Erkek” ise bu lekeleri ilk tüy dökümünden sonra kaybeder. “Dişi” ise bu lekeler tekrar oluşur.
Bir veterinere Gitmek. Tamamen emin olmak istiyorsanız, bir DNA testi yaptırabilirsiniz.
2. YÖNTEM: Davranışlardan Belirleme
Sesine Kulak Verin. Hızlı bir şekilde cinsiyet belirlemeye yardımcı olmasa da; konuşmayı öğrenen bir sultan genellikle “Erkek” olmaktadır. Herhangi bir kelime öğrensinler ya da öğrenmesinler; erkek sultanlar daha çok şarkı söyleme ve ıslık çalma eğilimindedir. “Dişi” ise daha çok sessiz kalır, erkeklerden daha çok tıslar ve çığlık atar.
Ayna. “Erkek” sultan aynayı gösterdiğinizde; ayna önünde çok fazla zaman geçirir, ıslık çalar, aynaya ilgi gösterir. “Dişi” sultan da ise ilgisizlik vardır.
Kur yapıyor mu? “Erkek” genellikle dişi kuşu etkilemeye çalışır, bazen bu davranışları etrafta başka bir kuş olmasa da sergileyebilir. ;- Gagasını nesnelere hızlı ve yüksek ses çıkararak vuruyorsa,
- Zıplayıp, hızlı bir şekilde kafasını eğip kaldırıyorsa,
- Islık çalarak etrafta dolaşıyorsa,
- Kanatlarını vücuttan uzağa kaldırarak arkadan bakıldığında kalp şeklini oluşturuyorsa;
“Dişi” genellikle bağ kurma, çiftleşme konularında daha az aktiftir ve erkek olmadığı sürece kur yapacak davranışları sergilemez. Ancak;
- Alçak bir tünekte tüneyip, kuyruğu havada etrafı izliyorsa,
- Erkek sultan papağanını beslemeye çalışıyorsa;
Davranışlarına Dikkat Edin. Deneyimli kuş besleyicileri, kuşlarının popo kısmını tüneklere, nesnelere hatta sahibinin eline; her gün veya daha sık sürdüğünü fark etmişler. Ve bu davranış en çok “Erkek” papağanlarda gözlemlenir, ancak her konuda olduğu gibi istisnalar da vardır.- Erkek papağanda; genellikle nesneye dokunma, üzerinde durma veya popo kısmını sürme gözlemlenir.
- Dişi papağanda; benzeri olabilir, ancak aynı zamanda kuyruk yukarıda ve gövde öne doğru eğilmiş bir nesneye karşı geri gitme de gözlemlenir.
Yumurtlama Durumu Var Mı? Bilindiği üzere sadece dişiler yumurta bırakır. Fakat kafeste birden fazla papağan varsa işler karışabilir. Cinsiyetten emin olmak istiyorsanız, ayrı bir kafes ve yuvalık temin etmelisiniz.
- 18 aydan küçük dişilere yuvalık takılmamalı. Erken takılan yuvalık yüzünden, dişi papağan küçük olmasına rağmen yumurtlayabilir ve bu da genç papağanlarda ciddi sağlık sorunlarına sebep olur.
- Yumurtanın yuvadan alınması, yumurtlamaya teşvik edecektir.
*Başta da değindiğim gibi. Yabancı bir kaynaktan, becerebildiğim kadar çeviri ile açılmıştır.
benim kuşu çözemedim ben daha çok küçük 2 buçuk aylık 
