Merhabalar arkadaşlar. Biliyorsunuz araştırmalarımızı hem türkçe hem de yabancı kaynaklardan yapıyoruz. Lakin türkçe kaynakların sınırlı olduğundan da şikayetçiyiz. Böylece yabancı kaynaklara yön çeviriyoruz. Kimileri bu konuda nasıl araştırma yapacağını bilmiyor. Bu rehber onlar için hazırlanmıştır. 6. maddeden sonra ise herkesi ilgilendirecek önemli bir konuya değindim daha fazla uzatmayayım. 
Başta istediğiniz şeye ulaşmak zorlayabilir ama aşırı basit bir şekilde özetleyeceğim;
1. Araştırmak istediğiniz konunun köküne inin.
2. Araştırmak istediğiniz konunun anahtar kelimelerini bulun. Örneğin kıvrık gagalılar (psittacine) ve ilaçlar (medication).
3. Bu anahtar kelimeleri (türkçe kaynaklar da var fakat zayıflar, genel itibariyle her dilde yayınlayan tüm yayınlar aynı zamanda ingilizce anahtar kelimeleri de içerir dolayısıyla ilk seferinden ingilizce aramak daha doğru) akademik veri tabanlarında aratın.
4. Akademik veri tabanlarında aratılır; (en ünlü birkaç tanesini yazıyorum)
scholar.google.com
academic.microsoft.com
www.elsevier.com
www.sciencedirect.com
www.researchgate.net
www.pubmed.gov.tr
5. Çıkan sonuçlar listelenir, gerekirse notlar alınır, burada aynı konudan birden fazla makale varsa tarihi güncel olan tercih edilir. Örneğin tıp alanında tiroid bezleriyle alakalı 1993 de çıkmış bir yazı olabilir, burada olan bilgiler yapılan daha detaylı bir araştırmayla 2006 yılında farklı bir bakış açısına evrilmiş olabilir, veya 2015 yılında bambaşka bir araştırmayla tamamen yalanlanmış ve kanıtlanmış olabilir. Eski kaynakla haklı olacakken halbuki komple yanılgıyla karşılaşılabilinir..
6. Bu kaynaklar muhtemelen herhangi bir tez yazmadığınız, kütüphane üyeliğinizin olmaması, üniversite arşivlerine erişiminiz olmaması sebebiyle kısmi veya ücretli olarak görünür halde bulabilirsiniz. Normalde bu çalışmaların hepsi sayfa başı veya makale başı ücretlendirilir. Tek bir dokümanı okumak 60-70 euro ya kadar çıkabilir. Ben, bilginin bedava ve erişilebilir olması yoluyla gelişeceğini düşünüyorum. Korsanlığa karşıyım ama bu konuda istisna yapıyorum ve size bunlara da ücretsiz erişme yönteminden bahsedeceğim.
7. Bildiğiniz gibi herkes makale yazabilir, herkes her mecrada paylaşabilir. Bu o bilginin doğru olduğu ve kanıtlanabilir olduğu manasına gelmez. Akademi ve bilim dünyasında bu makaleler yayınlanmadan önce başka akademisyenler ve kurullarca incelenir, ve bazı bilim dergilerinde yayınlanmaya hak kazanır. Buna hak kazanan dokümanların bir DOI numarası olur. Örnek görsel vereyim;
Burada doi numarası 10.1016/s0305-0491(00)00210-8 diye giden numara. Bu farklı şekillerde de olabilir, aynı kapıya çıkar.
Bu doküman ne olursa olsun hangi kaynaktan erişirseniz erişin aynı şekilde olacak demektir bu numara. Bir nevi kitapların ISBN numarası, veya TR'de ki vatandaşların TCKN'si gibi...
8. Dokümanımızı seçtikten sonra buna nasıl ücretsiz erişeceğiz kısmı gelir. Bunun için Sci-Hub: removing barriers in the way of science sitesini kullanıyoruz. Çoğu zaman bloklanıp yasaklanabilir, zararlı bir içerik yoktur o yüzden korkmanıza gerek yok. Burada arama kısmına DOI numarasını girdiğinizde o dokümanı okuyabileceğiniz ve indirebileceğiniz yerler gelir.
9. Eğer istediğiniz içeriye ulaşmadıysanız ya çok genel ya da çok özel aramışsınızdır. Örneğin, direkt muhabbet kuşu için aramak yerine kıvrık gagalılar için aramak, veya direkt saksağan için aramak yerine kargagiller, hatta direkt yakın akrabası karga için arama yapmak da bazen yeteri kadar yakın ve tatminkar sonuç elde ettirir...
10. ÖNEMLİ NOT: Bu dokümanlar halka açık yerlerde paylaşmak için değildir, kişisel araştırma ve tüketim için kullanılır. Herhangi bir kimseye link veya kaynak verecekken dosyanın kütüphane numarası veya linki vermek doğru bir harekettir ama direkt korsan erişim linki paylaşılması ileride o dokümanlara erişmeyi imkansız hale getirebilir. Kaş yapalım derken göz çıkartabilirsiniz. Paylaşma şekline dikkat etmeniz gerekir kısacası.
Kaynaksız paylaşımların yanlış bilgileri yaydığı, kulaktan kulağa bilgilerin gırla gittiği bu ortamda doğru bilgiye ulaşma şansınız böylece daha da artacak. Umarım faydası olur..
Başta istediğiniz şeye ulaşmak zorlayabilir ama aşırı basit bir şekilde özetleyeceğim;
1. Araştırmak istediğiniz konunun köküne inin.
2. Araştırmak istediğiniz konunun anahtar kelimelerini bulun. Örneğin kıvrık gagalılar (psittacine) ve ilaçlar (medication).
3. Bu anahtar kelimeleri (türkçe kaynaklar da var fakat zayıflar, genel itibariyle her dilde yayınlayan tüm yayınlar aynı zamanda ingilizce anahtar kelimeleri de içerir dolayısıyla ilk seferinden ingilizce aramak daha doğru) akademik veri tabanlarında aratın.
4. Akademik veri tabanlarında aratılır; (en ünlü birkaç tanesini yazıyorum)
scholar.google.com
academic.microsoft.com
www.elsevier.com
www.sciencedirect.com
www.researchgate.net
www.pubmed.gov.tr
5. Çıkan sonuçlar listelenir, gerekirse notlar alınır, burada aynı konudan birden fazla makale varsa tarihi güncel olan tercih edilir. Örneğin tıp alanında tiroid bezleriyle alakalı 1993 de çıkmış bir yazı olabilir, burada olan bilgiler yapılan daha detaylı bir araştırmayla 2006 yılında farklı bir bakış açısına evrilmiş olabilir, veya 2015 yılında bambaşka bir araştırmayla tamamen yalanlanmış ve kanıtlanmış olabilir. Eski kaynakla haklı olacakken halbuki komple yanılgıyla karşılaşılabilinir..
6. Bu kaynaklar muhtemelen herhangi bir tez yazmadığınız, kütüphane üyeliğinizin olmaması, üniversite arşivlerine erişiminiz olmaması sebebiyle kısmi veya ücretli olarak görünür halde bulabilirsiniz. Normalde bu çalışmaların hepsi sayfa başı veya makale başı ücretlendirilir. Tek bir dokümanı okumak 60-70 euro ya kadar çıkabilir. Ben, bilginin bedava ve erişilebilir olması yoluyla gelişeceğini düşünüyorum. Korsanlığa karşıyım ama bu konuda istisna yapıyorum ve size bunlara da ücretsiz erişme yönteminden bahsedeceğim.
7. Bildiğiniz gibi herkes makale yazabilir, herkes her mecrada paylaşabilir. Bu o bilginin doğru olduğu ve kanıtlanabilir olduğu manasına gelmez. Akademi ve bilim dünyasında bu makaleler yayınlanmadan önce başka akademisyenler ve kurullarca incelenir, ve bazı bilim dergilerinde yayınlanmaya hak kazanır. Buna hak kazanan dokümanların bir DOI numarası olur. Örnek görsel vereyim;
Burada doi numarası 10.1016/s0305-0491(00)00210-8 diye giden numara. Bu farklı şekillerde de olabilir, aynı kapıya çıkar.
Bu doküman ne olursa olsun hangi kaynaktan erişirseniz erişin aynı şekilde olacak demektir bu numara. Bir nevi kitapların ISBN numarası, veya TR'de ki vatandaşların TCKN'si gibi...
8. Dokümanımızı seçtikten sonra buna nasıl ücretsiz erişeceğiz kısmı gelir. Bunun için Sci-Hub: removing barriers in the way of science sitesini kullanıyoruz. Çoğu zaman bloklanıp yasaklanabilir, zararlı bir içerik yoktur o yüzden korkmanıza gerek yok. Burada arama kısmına DOI numarasını girdiğinizde o dokümanı okuyabileceğiniz ve indirebileceğiniz yerler gelir.
9. Eğer istediğiniz içeriye ulaşmadıysanız ya çok genel ya da çok özel aramışsınızdır. Örneğin, direkt muhabbet kuşu için aramak yerine kıvrık gagalılar için aramak, veya direkt saksağan için aramak yerine kargagiller, hatta direkt yakın akrabası karga için arama yapmak da bazen yeteri kadar yakın ve tatminkar sonuç elde ettirir...
10. ÖNEMLİ NOT: Bu dokümanlar halka açık yerlerde paylaşmak için değildir, kişisel araştırma ve tüketim için kullanılır. Herhangi bir kimseye link veya kaynak verecekken dosyanın kütüphane numarası veya linki vermek doğru bir harekettir ama direkt korsan erişim linki paylaşılması ileride o dokümanlara erişmeyi imkansız hale getirebilir. Kaş yapalım derken göz çıkartabilirsiniz. Paylaşma şekline dikkat etmeniz gerekir kısacası.
Kaynaksız paylaşımların yanlış bilgileri yaydığı, kulaktan kulağa bilgilerin gırla gittiği bu ortamda doğru bilgiye ulaşma şansınız böylece daha da artacak. Umarım faydası olur..
Son düzenleme:
