Bu konuda bazı tavsiyelerimi paylaşmak için bu yazıyı kaleme almaya karar verdim. Umarım faydalı olur.
Yuvalık içinde yavruların yumurtalarından çıkmaya başlaması ile normal şartlar altında ebeveynlerin yavru besleme telaşı ve trafiği başlar. Yavruların sayısına ve büyümesine bağlı olarak bir süre sonra dışkılar follukta ağır koku yapmaya ve hijyen bozulmaya başlar. Follukta / Yuvalıkta hangi evrede nasıl temizlik yapılması uygun olur konusunu şu şekilde ele alabiliriz ;
Yuvalık : Kuluçkanın gerçekleştiği kapalı alan
Folluk : Yumurta ve yavruların içinde olduğu dibi çukur kap veya zemindir
Tüm işlemleri yaparken pudrasız eldiven kullanmanızı öneririm. Eldiven yoksa elleriniz yıkanmış ve temiz olmalıdır.
1. Yumurtalar ve yavruların bir arada olduğu evre:
Bu dönemde temizlik yapmak yerine kuruyan dışkılar ve gereksiz çöpler alınıp atılabilir. Folluk temizliği yapılması anne kuşu rahatsız eder. Sadece belki azarcık taban malzemesi (ne kullanıyorsanız) ilave edilip yavru konforu (ısı muhafazası) ve yumurtaların emniyeti (çarpışıp kırılmalarını önleme) sağlanabilir.
Ekli dosyayı görüntüle 12022
2. Tüm yavruların yumurtalardan çıktığı ilk evre:
Ortamda ebeveynlere ait istenmeyen kurumuş dışkılar, mama artıkları ve bolca tüy olabilir. Bunlar tekrar elle temizlenir ve yavruların altındaki taban malzemesi biraz artırılabilir. Bunu kontrollü azar azar yapmak gerekir. Yine etraflı temizlik yapılması bu evrede çok uygun olmayabilir.
ANCAK kuşlarınızı iyi tanıyorsanız ve rahatsız olmayacaklarını biliyorsanız en son yumurtadan çıkan bebiş 3-4 günlük olduktan sonra yavrulara temiz bir ortam sunmak adına :
- Yuvalıktan kirli folluğu çıkarıp yuvalık içini hafifçe silin veya toz çıkarmadan süpürüp, bitlenmeye karşı tedbirlerinizi tazeleyin,
- Yedek temiz bir folluk içine taban malzemesi koyup tüm yavruları bu folluğa aktarın,
- Bu işi yerde veya masa üzerinde dikkatlice yapın (elinizden yavru düşürme ihtimaline karşı)
- Bu işlemi en son yavru 7-8 günlük olana kadar haftada bir yada ihtiyaç gördükçe yineleyin.
- Ne kadar çok yavru var ise o kadar çok kirlenme olur o yüzden her folluğa özel takip yapılması gerekir
3. Yavruların çoğunun gözlerinin açıldığı evre:
Yavrular büyümeye ve bolca dışkılamaya başlarlar. Bu evreye ulaştığınızı follukta kokular başladığında anlarsınız. Bu evrede
en geç dört günde bir yeni folluk ve komple temiz miktarı artırılmış taban malzemesine yavrularınızı taşımanız gerekir. Yoksa hem koku dayanılmaz hem de hijyen açısından yavrulara zararı olur. Yavrular yürüyüp tırmanmaya başladığından usulün şöyle olması uygun olur:
Ekli dosyayı görüntüle 12023
- Kirli folluktaki tüm yavruları temiz bir kaba / kutuya taşıyın
- Yavruları tek tek elinize aldığınızdan emin olun. Ayaklarından birbirini tutan başka yavrular da istemeden gelebilir ve boşlukta kalan yavru yere düşebilir,
- Yuvalıktan kirli folluğu çıkarıp yuvalık içini hafifçe silin veya toz çıkarmadan süpürüp, bitlenmeye karşı tedbirlerinizi tazeleyin,
- Yedek temiz folluk içine temiz taban malzemesi koyup yuvalığa yerleştirin,
- Kutuda / kapta topladığınız yavruları iyice kontrol edin çünkü kirli follukta ayaklarına, bileziklerine, tırnaklarına, dirseklerine ve popolarına dışkılar bulaşmış olabilir, bunları elinizle hafifçe, ılık suya bez bandırarak nazikçe temizleyin, kurulayın ve yavruyu temiz folluğa geri bırakın
- Temizlik için su dışında hiç bir şey kullanmayın
- Bu noktadan itibaren sadece folluk / yuvalık temizliği değil yavruların da temizlenmesi gerekmektedir ***
- Temizlenmeyen yavru dışkısını yer veya kemirmeye başlar, yüzüne gözüne bulaştırır ***
- Bu dönem en kirli ve en balçık gibi "yuva" gördüğünüz dönemdir çünkü dışkılar sulu, bol ve sıkça yapıldığından yavrular adeta çamur gibi zemin içinde dolaşırlar
- Bu dönemde üç günde bir bu temizlik komple baştan yapılmalıdır
4. Yavruların tüylendiği ve yeme düşme öncesi evre :
Yavrular sürekli tabanı eşelediğinden ve pek sabit durmadığından yaptıklara dışkılar 3ncü evre kadar ayaklarına bulaşmayabilir ancak yine de özellikle bileziklerine ve tırnaklarına bulaşma olur. Bu evre de aynı 3ncü evre gibi değerlendirilerek sık sık temizlik yapılması uygun olur. Aynı usuller takip edilirse çok hareketli olan yavruların folluk altına düşmesi ve sıkışması hatta orada unutulmalarının, yaralanma ve ölümlü kazaların önüne geçilmiş olur.
Ekli dosyayı görüntüle 12021Yavrular temiz folluklara yerleştirilip yuvalarına konduktan sonra kirli folluklar ile uğraşılması uygun olacaktır.
Kirli follukların spatula benzeri bir sert cisim ile kazınmasını gerektirecek kadar taban malzemesinde sertleşme olmuşsa temizlik işlemi için çok beklemişsiniz demektir. Dışkılar ve idrar zeminde sert tabaka oluşturacak kadar beklenmemelidir.
Şayet yoğun kirlenme oldu ise:
- Folluk zeminine yapışan parçaları kazıyın
- Folluk içini ve kenarlarını sabunlu su ile yıkayın
- İyice durulayın
- Dezenfekteli suda (Virkon-S gib) en az 2 saat bekletin yada spreyleyin
- Durulayıp iyice kurutun
- Temizliği yedek temiz folluklar kullanmak sureti ile sürdürün
- İdealde kazımaya ihtiyaç duymadan yukarıdaki maddeler uygulanabilmelidir
- Folluk içindeki kirli taban malzemesi altında temiz görünümlü olan bir bölüm olsa da mutlaka çöpe dökülmeli tekrar kullanılmamalıdır.
*** Tek folluk ile yavruları dışarı alıp onları bir yerde bekleterek folluk temizlemek hem yavruların üşüyüp hastalanmasına hem de ebeveynlerin huysuzlanmasına sebep olacaktır. Ayrıca telaşla ıslak folluğa yavruları koymak bit oluşmasına ve yavruların hastalanmasına davetiye çıkarabilir. Temizlik için her zaman yedek folluk kullanılması önemle tavsiye olunur.
