Arkadaşlar böyle bir konu açma ihtiyacı hissettim. Çünkü bir çok kişinin kuşu hasta oluyor ve müdahale etmekte geç kalındığı için kuşlarını kaybediyorlar malesef. Veteriner deseniz herkesin imkanı yok. İmkan derken sadece maddiyat düşünmeyin, etrafında kuşlardan anlayan veteriner bulamayanlar var. Yada bazı veterinerler hatta çoğu biz kuşlara bakmıyoruz deyip geri çeviriyorlar. Veya bazılarıda ezbere tedavi yapıyor, %90'ı baytril verip gönderiyor. Sanki bir tek hastalık varmış gibi bir tek baytrille tedavi yapmaya çalışıyorlar.
Hal böyleyken iş başa düşüyor malesef. Eğer kuş besliyorsak kuş hastalıklarını araştırıp öğrenmek zorundayız ve hangi hastalığa hangi ilaç kullanıldığını bilmek zorundayız. Bu ilaçlarda mutlaka ama mutlaka ecza dolabınızda olması gerekiyor. Olası bir hastalık durumunda geç kalmadan ilaç tedavisine başlamak gerekiyor. Geç kalındığı zaman en iyi veterinerede gitseniz en iyi ilaçlarıda kullansanız kuşunuzu kurtaramayabilirsiniz.
Şunuda söyliyeyim kuşlarınızın veterineri siz olmalısınız. Hastalıkları bilmeli, teşhiş ve tedavi edebilmelisiniz. Yoksa işiniz çok zor... Ben şahsen Türkiye'de 2-3 kanatlı veterineri dışında hiç bir veterinere güvenmiyorum. Tabiki kuşlarda uzman bir veterineriniz varsa, kuş hastalıklarını biliyorsa, dışkı tahlili yapabiliyorsa, röntgen çekebiliyorsa ve röntgeni doğru yorumlayabiliyorsa, doğru hastalığa doğru ilacı doğru dozajda verebiliyorsa tabiki o veterinere gidin. Ancak böyle bir imkanınız yoksa baştada söylediğim gibi kuş hastalıklarını araştırıp öğrenmek ve tedavisini kendiniz yapmak zorundasınız...
Diyelimki veteriner imkanınız var. Öyle bile olsa yine bu söylediklerim geçerli. Yani acil durumlar için yine hastalıklar ve ilaçlar hakkında bilgi sahibi olmanız gerekiyor. Ve elinizde belli başlı ilaçlar mutlaka bulunması gerekiyor.. Bende bu konuda kuş hastalıklarından biraz bahsedicem. Ve kullanılan ilaçlardan bahsedicem. Umarım faydalı olur...
Öncelikle şöyle gireyim konuya; bütün kuş hastalıklarının ortak belirtileri vardır. Bunlar kabarıklık, halsizlik, ishal, iştahsızlık hatta kusma bile bütün hastalıklarda görülebilir. Peki hastalıkları nasıl ayırt edicez? Bu belirtilerin dışında bazı hastalıkların spesifik belirtileride vardır elbette. Bununla birlikte kuşun dışkılarındaki değişimler hastalıkları teşhis etmede bize yardımcı olur..
Bilinmesi gereken en önemli hastalıklar ve kullanılan ilaçlar;
1) İç parazit
En basit hastalıktır. Kuşu çok etkilemez ancak rahatsız eder sürekli. Mesela kuş gece uyurken bir anda çırpınabilir. Bunun sebebi iç parazitlerin kuşun vücuduna içten yapışmasıdır ve kuşu rahatsız etmesidir. Gece ışığı kapatmadan önce kafese beyaz peçete serin ve sabah kalktığınızda kuşun dışkılarına bakın, dışkılar eğer tek bir noktada toplanmışsa bu kuşun yer değiştirmediğini dolayısıyla çok rahatsız olmadığını ve iç parazit olmadığını gösterir. Eğer dışkılar dağınık dağınıksa buda kuşun iç veya dış parazitler tarafından rahatsız edildiğinin işaretidir. Bu durumda iç parazit ilacı kullanmalısınız. Böyle bir durum olmasa bile 6 ayda bir kere iç parazit ilacını düzenli uygulamalısınız.
İç parazitte kullanılan ilaçlar: Sitraks şurup (eczane), nilverm (veteriner) gibi levamizol etken maddeli ilaçlardan bir tanesi kullanılır..
2) Koksidiyoz
En tehlikeli ve çok görülen hastalıklardan bir tanesidir. Mutlaka tedavi edilmelidir yoksa kuşları ölüme götürebilir. Spesifik belirtisi siyahımsı (değişik bir siyah) dışkıdır. Halsizlik, iştahsızlık, kabarıklık vs. belirtiler bütün hastalıklarda görüldüğü gibi koksidiyozda da görülür. Ve kusma tabiki koksidiyozda en çok görülen belirtilerden biridir. Yani kuşta kusma görünce direk kursak mantarı aklınıza gelmesin!
Koksidiyozda kullanılan ilaçlar: Bactrim şurup (eczane), sulphamezatine (veteriner), netcox (veteriner) gibi ilaçlardan bir tanesi yeterli olur.
3) İç mantar/kursak mantarı
İç mantar da kuşlarda en çok görülen hastalıklardan bir tanesidir. Zayıflama, kusma, yada sadece kusma hareketi iç mantarın belirtileridir. Yine dışkıda da belirti verir. Ancak tecrübeli kişiler dışkıdan farkedebilir. Yada dışkı tahlili yapılınca anlaşılır. Bazen dış mantarla birliktede görülebilir.
İç mantarda kullanılan ilaçlar: Nistatin yada flukonazol etken maddeli ilaçlar kullanılır. Fungostatin (eczane), flucan kapsül (eczane) gibi ilaçlardan bir tanesiyle mantar tedavisini yapabilirsiniz.
4) Solunum yolu enfeksiyonları
Solunum yolu enfeksiyonları yani crd kuşlarda en çok görülen bir başka hastalıktır. Crd'nin 3 çeşiti vardır bu yüzden tek bir ilaç ile tedavi edemeyebilirsiniz. Ama belirtileri aynıdır. Kuyrukta yukarı aşağı hareket, nefeste hırıltı vik vik sesi, gözde sulanma yada şişme gözlemlenir.
Solunum yolu enfeksiyonlarında kullanılan ilaçlar: Doksisiklin, tilmikosin, tylosin yada klaritromisin etken maddeli ilaçlar kullanılır. Doksisiklin etken maddeli ilaçlar; monodoks kapsül (eczane), doksimis (veteriner). Klaritromisin etken maddeli ilaçlar; macrol şurup (eczane). Tilmikosin etken maddeli ilaçlar; lavotil (veteriner). Tylosin etken maddeli ilaçlar; tylonet (veteriner)..
5) Bakteriyel enfeksiyonlar (ecoli, salmonella vb.)
Bakteriyel enfeksiyonlarda kuşlarda görülen tehlikeli ve ölümcül hastalıklardır.. Acil müdahale gerekir! Yine kabarıklık, iştahsızlık, halsizlik gibi belirtilerin yanında sarı sulu dışkı ecoli dışkısıdır. Fosforlu yeşil gibi değişik bir yeşil dışkı vardır buda salmonella dışkısıdır. Salmonella sinir sistemini etkileyebilir. Yani ayak kanat tutulmaları olabilir. Sallabaş yada yatık boyun görülebilir. Ecoli ve salmonellada aynı ilaçlar kullanılır.
Bakteriyel enfeksiyonlarda kullanılan ilaçlar: Enrocure (veteriner), enromis (veteriner), bactrim şurup (eczane), augmentin şurup (eczane).
6) Protozoal hastalıklar (trichomoniasis, giardia)
Protozoal hastalıklar çok sık görülmesede tedavi edilmesi gereken hastalıklardır. Yine kusma hareketi bu hastalıklarda da görülür. Ve dışkıda da bazı belirtiler gözlemlenir. Ancak dışkıdan iyi anlayanlar çıplak gözle analiz yapabilir. Yada bir tane mikrobiyoloji laboratuvarında dışkı tahlili yaptırılıp tanı konulabilir. Tedavisinde genelde biteral yada flagyl kullanılır.
7) Pankreas iltihabı/enfeksiyonu/yetmezliği
Pankreas hastalığı çok az görülür ancak tedavi edilmesi gereken önemli bir hastalıktır. Spesifik belirtisi beyaz dışkıdır. Beyaz ve kupkuru olur dışkı. Yine kabarıklık, halsizlik, iştahsızlık vs. gözlemlenir. Tedavisinde enzim takviyesi uygulanır. Yani pankreasın üretemediği enzimleri dışarıdan takviye etmek zorundayız. Ve bu tedavi uzun sürebilir. Tedavisinde enzim takviyeli probiyotik ürünleri kullanılır..
8) Megabakter (Macrorhabdus ornithogaster)
Megabakter bir iç mantar hastalığıdır. Ancak iç mantardan ayrı değerlendirmemin sebebi megabakterde bilinen mantar ilaçlarının etkili olmamasıdır. Megabakterde tek işe yarıyan ilaç amfoterisin b etken maddeli ilaçlardır. Ve şuanda ne yazıkki piyasada amfoterisin b etkenli ilaç yoktur. Sadece yurtdışından getiren bazı veterinerler var. Megabakterin belirtileri ile üstte yazdığım iç mantar belirtileri aynıdır. İkiside mantar hastalığıdır...
9) Dış mantar ve dış parazit
Dış mantar ayak ve gagalarda olduğu gibi kuşun vücudunun her yerinde olabilir ve herzaman gözlede görülmeyebilir. Ayak ve gagada olan için trosyd krem sürmek yeterlidir. Vücudunun geri kalanında mantar varsa tüylerde dökülme görülebilir yada çok kaşınma görülebilir. Bu sebeple dış parazit ilede karıştırılabilir. Dış parazitte de çok kaşınma olur. Peki çok kaşınan kuşa parazit ilacımı yoksa mantar ilacımı kullanıcaz? İkisinide kullanıcaz tabiki. Önce parazit ilacı olan vilmectini kullanıcaz daha sonra kaşıntı geçmez ise dış mantar için göz taşı eritilmiş suyla fıs fıs yapıcaz. Yada bunlardan önce kuşunuzu güzelce banyo yaptırın kaşıntısı geçebilir. Geçmez ise bu ilaçları kullanırsınız...
Evet arkadaşlar bilgim olduğu kadar dilim döndüğünce hastalıkları anlatmaya çalıştım ve kullanılan ilaçları yazdım. Her hastalık için hem eczaneden alabileceğiniz hemde veterinerden alabileceğiniz ilaçları yazdım. Mutlaka ama mutlaka her hastalık için elinizde bir tane ilaç bulunsun ve kuşunuz için ecza dolabınız olsun. Acil bir durum söz konusu olduğunda vakit kaybetmeden ilaç tedavisine başlayın. Kalın sağlıcakla....
Not: Konunun tamamı bana aittir. Alıntı değildir ve istediğiniz her sitede paylaşabilirsiniz
. Bilgi sahibi olmayan kişilere faydası çok olacaktır.
